Mag een bewindvoerder schenken namens iemand met dementie?

De bewindvoerder moet het geld beheren van degene die onder bewind is gesteld. Dat gebeurt als iemand wilsonbekwaam is geworden. Vaak is de bewindvoerder een bekende, bijvoorbeeld een zoon of dochter. Maar er kan ook een externe bewindvoerder worden aangesteld. De bewindvoerder moet jaarlijks verantwoording afleggen aan de kantonrechter. De kantonrechter controleert dan of de bewindvoerder het geld goed heeft beheerd.

Wat goed geldbeheer precies inhoudt, hangt af van de situatie. De manier waarop de persoon met dementie vroeger zelf zijn geld beheerde, is hierbij het uitgangspunt. Was hij of zij heel gul en kregen de kinderen en kleinkinderen ieder jaar een schenking? Dan mag de bewindvoerder deze traditie voortzetten. Heeft de persoon die onder bewind staat nooit eerder geschonken? Dan ligt schenken nu ook niet voor de hand. Het belang van de persoon zelf staat voorop. De afname van het vermogen is in ieder geval niet in zijn of haar belang. Kinderen kunnen dus niet het vermogen van hun vader of moeder met dementie onderling verdelen, ook al zijn ze het allemaal met elkaar eens. Soms is dit voor kinderen moeilijk te accepteren. Stel een alleenstaande moeder met dementie gaat naar het verpleeghuis. Haar kinderen, van wie er één bewindvoerder is, verkopen haar huis namens haar en willen de opbrengst onderling verdelen. Dit geld was er eerder niet, dus was er ook geen schenkingstraditie. En dus mag de bewindvoerder ook nu niet schenken. Doet de bewindvoerder toch een schenking uit naam van zijn moeder, dan zal de kantonrechter bij het controleren van de rekening de bewindvoerder hiervoor op de vingers tikken. In het ergste geval kan de bewindvoerder zelfs worden beschuldigd van verduistering.

Vaak is het niet helemaal duidelijk wat de persoon die onder bewind staat zou hebben gewild. Stel er is in het verleden wel eens een schenking gedaan, kun je dan spreken van een schenkingstraditie? En als er jaarlijks 5000 euro per kind is geschonken, zou die schenking dan nu hoger mogen zijn? In geval van twijfel kan de bewindvoerder de vraag het beste schriftelijk voorleggen aan de kantonrechter.  

De beste manier om twijfel te voorkomen, is vastleggen wat uw wensen zijn voordat u wilsonbekwaam wordt. U kunt bijvoorbeeld een volmacht geven aan een zoon of dochter zodra de diagnose is gesteld. De kantonrechter heeft u dan niet nodig. Wel is het verstandig om  iemand aan te wijzen die de gevolmachtigde controleert. Wilt u dat uw kinderen uw huis verkopen en de opbrengst verdelen als u zelf dementie zou krijgen? Dat kunt u vastleggen in een levenstestament. Hierin kunt u regelen dat één van uw kinderen een volmacht krijgt om over uw financiën te beschikken. Het is belangrijk dat u daarbij ook richtlijnen geeft over uw wensen. U kunt bijvoorbeeld vastleggen dat u jaarlijks tot de belastingvrijstelling wilt schenken aan uw kinderen. Ook kunt u vastleggen dat u niet meer wilt schenken als uw spaargeld beneden een bepaalde grens daalt.