Wat is bewindvoering en hoe vraag je het aan?

Volgens de Raad voor de Rechtspraak staan inmiddels honderdduizenden Nederlanders onder bewind. Dit komt vooral door de vergrijzing en het groeiend aantal mensen met dementie. Bewindvoering is een maatregel die genomen wordt om iemand te beschermen. Soms tegen zichzelf, maar soms ook tegen anderen. Per jaar worden ongeveer 30.000 ouderen slachtoffer van financieel misbruik. Als iemand onder bewind komt, kan hij zelf niet meer zelf over zijn geld beschikken. Het beheer komt in handen van een bewindvoerder.

Bewindvoering voor uzelf of voor een ander, vraagt u aan bij de kantonrechter. Op internet kunt u een formulier downloaden waarmee u de aanvraag kunt indienen. Ook moet u een bewindvoerder voorstellen. Daarna volgt een besloten zitting. Een advocaat heeft u niet nodig, maar u betaalt wel griffiekosten (in 2023 86 euro). Tijdens de zitting stelt de rechter vragen en neemt een besluit. Wie onder bewind staat, mag niet meer zelf beslissen over zijn goederen en vermogen. Dat doet de bewindvoerder. De rechter controleert jaarlijks of de bewindvoerder die taak goed en eerlijk uitvoert. Op Rechtspraak.nl vindt u uitleg over de procedure, een verhelderend filmpje en de formulieren die u nodig heeft.

Bewindvoering wordt alleen toegekend als iemand wilsonbekwaam is verklaard. Dat wil zeggen, als iemand niet langer zelfstandig beslissingen kan nemen. Denk bijvoorbeeld aan iemand in een vergevorderde staat van dementie. Dit voorbeeld geeft meteen aan hoe lastig het is. Wanneer is de ziekte zo ver gevorderd dat je iemand met dementie zaken uit handen mag nemen? Het recht op zelfbeschikking is een groot recht, dat in de wet is verankerd. Een verklaring van wilsonbekwaamheid wordt niet zomaar afgegeven. Rechters zijn soms wat terughoudend. Voor kinderen die willen ingrijpen omdat ze financieel misbruik vermoeden, kan dit frustrerend zijn.

Bewindvoering is een ingrijpende maatregel. Een volmacht gaat minder ver. U hoeft er niet voor naar de rechter. U regelt dit zelf of regelt het via de notaris. Voor bankzaken hoeft u niet naar de notaris, dat kunt u zelf met de bank regelen. U geeft dan iemand anders het recht om uw geldzaken (mee) te beheren.  Met een algemene volmacht, ook wel levenstestament, kunt u vastleggen wie uw geldzaken regelt als u dat zelf niet meer kunt. Groot verschil met bewindvoering is dat u voor het verlenen van een volmacht juist wilsbekwaam moet zijn. En u blijft zelf ook bevoegd om financiële handelingen te verrichten. Een ander groot verschil tussen een volmacht een bewindvoering is dat een volmacht door de betrokkene zelf wordt verstrekt. Bewindvoering kunt u ook voor iemand anders aanvragen.