Wat u moet weten over de executeur

Bij echtparen en geregistreerde partners is het min of meer vanzelfsprekend dat degene die achterblijft (de langstlevende) de erfenis afhandelt. Overlijdt een weduwe of weduwnaar, dan neemt vaak een zoon of dochter deze taak op zich. De erfgenamen samen kunnen deze broer of zus dan een volmacht geven om namens hen de erfenis te beheren. Dat kan goed uitpakken, maar het kan ook het begin zijn van geruzie.

U kunt uw nabestaanden moeite besparen door zelf in uw testament een executeur te benoemen. Een kind of familielid, een vriend of kennis, liefst iemand die goed kan organiseren en zowel met cijfers als met mensen overweg kan. Bij grotere erfenissen kunt u een professional overwegen, zoals een notaris, advocaat, accountant of een andere (financieel) specialist. Het is ook toegestaan meerdere executeurs aan te wijzen. U kunt ook meer informatie inwinnen bij de Nederlandse Vereniging van Executeurs.

Benoem iemand die u vertrouwt. Het is sowieso verstandig een tweede executeur aan te wijzen, voor het geval de persoon van uw eerste keuze zijn rol niet kan (of wil) vervullen. Heeft u de juiste persoon op het oog? Dan is het wel zo netjes deze kandidaat te vragen of hij die taak voor u wil vervullen. Zo ja, dan benoemt u hem of haar in uw testament tot executeur. Voor het opstellen van een testament, moet u naar de notaris.

Tot 2003 kon een executeur nog worden aangewezen in een codicil. Deze benoemingen per codicil van vóór 2003 blijven geldig. Lees hier meer over het verschil tussen een codicil en een testament. Na het overlijden vraagt de notaris de beoogde executeur of hij zijn taak aanvaardt. Vervolgens maakt de notaris op verzoek een ‘verklaring van erfrecht of verklaring van executele’ op. In de verklaring van erfrecht staat wie de erfgenamen zijn en wie bevoegd is de nalatenschap te beheren en af te wikkelen. De executeur kan aan de slag.

Iemand die een executeur benoemt om zijn nalatenschap te regelen, mag zelf weten hoeveel bevoegdheden hij de executeur geeft. Het kan gaan om een executeur die alleen de begrafenis mag regelen maar u kunt er ook voor kiezen om de executeur de nalatenschap te laten verdelen of alleen te beheren.

Verzorgt uitsluitend de uitvaart van de overledene. Met het afwikkelen van de erfenis heeft de begrafenisexecuteur niets te maken.

Deze vorm komt het meest voor. Ook executeurs die zijn benoemd met een codicil van voor 2003 gelden als beheersexecuteur. De beheersexecuteur beheert de nalatenschap. De executeur vertegenwoordigt de erfgenamen, maar mag niet alleen beslissingen nemen over de verkoop en de verdeling van inboedel of het huis. De executeur maakt een overzicht van de bezittingen en schulden, betaalt de rekeningen en ontvangt de tegoeden. Hij hoort abonnementen en lidmaatschappen op te zeggen en neemt het voortouw bij het leegruimen van de woning. De executeur moet kostbaarheden afgeven zoals dat in het testament van de erflater is bepaald (bijvoorbeeld een schilderij aan een kunstminnende neef en een sieraad aan een kleindochter). Is er een eigen huis in het spel, dan biedt de executeur dit te koop aan in nauw overleg met de (overige) erfgenamen. Bij sommige taken heeft de executeur hulp nodig. Denk aan de taxatie van een huis, kunst of antiek, het laten leegruimen van de woning door een gespecialiseerd bedrijf of ondersteuning door een notaris of andere deskundige. Ook deze kosten mag hij uit de nalatenschap betalen.

Deze executeur heeft dezelfde taken en bevoegdheden als de beheersexecuteur, maar mag daarnaast ook de nalatenschap ook verdelen. Dat betekent dat hij zelfstandig beslissingen kan nemen over de verdeling, zonder de erfgenamen. Ook een executeur met deze bevoegdheden moet rekening en verantwoording afleggen.

De beloning van de executeur is wettelijk 1 procent van de waarde van de bezittingen in de nalatenschap.