Zo controleert u de energienota

Vindt u het lastig om de jaarafrekening van uw energieleverancier te begrijpen? U bent niet de enige. Het prijsplafond maakt het in 2023 nog moeilijker. Met deze tips lukt het u beter om de energierekening te lezen.

Iedere maand ontvangt u een rekening van uw energiebedrijf. Op deze rekening staat een voorschotbedrag. Dit is het bedrag dat u heeft afgesproken met het energiebedrijf om iedere maand te betalen. Het is niet altijd gelijk aan uw werkelijke kosten. Eén keer per jaar ontvangt u een jaarafrekening. Dit is de eindafrekening van al uw energiekosten van het afgelopen jaar. Soms krijgt u geld terug, soms moet u bijbetalen.

Iedere energieleverancier mag zelf bepalen hoe de energierekening eruitziet. De verschillen kunnen groot zijn, maar er zijn ook een paar vaste onderdelen, zoals de leveringskosten, de netbeheerkosten en de belastingen.

Leveringskosten

De leveringskosten bestaan uit twee delen, de verbruikskosten en de vaste leveringskosten.

De verbruikskosten zijn de kosten voor de energie die u heeft verbruikt. Op de energierekening staat hoeveel stroom en gas u heeft verbruikt en welk tarief u daarvoor betaalt. Dit kunt u tegenkomen bij de leveringskosten van elektriciteit en gas.

• Twee tarieven voor stroom, afhankelijk van het moment van de dag. Met een enkele elektriciteitsmeter betaalt u altijd hetzelfde stroomtarief. Met een dubbele meter betaalt u in de 'daluren' minder dan in de ‘piekuren’. De daluren zijn meestal 's nachts en in het weekend. Op de rekening is dat uitgesplitst.
• Verschillende verbruiksperioden, elk met een ander tarief. Als het tarief in de loop van het jaar is veranderd, staat het verbruik per periode apart vermeld.
• Extra informatie als u zonnepanelen heeft. Op de rekening staat dan ook hoeveel stroom u heeft teruggeleverd, hoeveel stroom er is gesaldeerd (‘weggestreept’ tegen uw verbruik) en welke terugleververgoeding u heeft gekregen.
• De gascorrectiefactor. Dit is een getal dat aangeeft hoeveel energie er in een kubieke meter aardgas zit. De correctiefactor is een getal tussen de 1,00 en 1,03.

De vaste leveringskosten zijn de kosten die de energieleverancier altijd maakt, of u nu veel of weinig energie verbruikt. Vroeger heette dit vastrecht. Hieronder vallen bijvoorbeeld administratiekosten.

Prijsplafond

In 2023 is er voor stroom, gas en stadsverwarming een prijsplafond vastgesteld. Dat betekent dat er tot een bepaald verbruik een maximum tarief geldt. Op de energierekening staat dit aangegeven als 'Overheidskorting prijsplafond'. Deze overheidskorting wordt berekend door het prijsplafondtarief van het contracttarief af te trekken. Dit bedrag krijgt u als korting op het contracttarief.

Het prijsplafond geldt alleen voor 2023. De jaarafrekening krijgt u meestal niet precies op 31 december. Op de eindafrekening wordt het verbruik waarvoor het prijsplafond geldt daarom in tweeën gehakt. U krijgt de overheidskorting alleen over het deel dat u in 2023 heeft verbruikt.

Verbruikt u meer dan het prijsplafond, dan betaalt u voor het hogere verbruik de prijs uit het energiecontract. De eerste maanden van 2023 waren de tarieven van een variabel energiecontract vaak hoger dan de tarieven van het prijsplafond.

Netbeheerkosten

De netbeheerkosten zijn de kosten voor het vervoer van energie naar uw huis door netbeheerders, zoals Liander of Stedin. De netbeheerkosten bestaan uit vaste bedragen. U vindt deze niet altijd apart terug op de rekening. De Autoriteit Consument & Markt (ACM) bepaalt ieder jaar voor iedere netbeheerder hoe hoog de netbeheerkosten zijn. Uw energieleverancier int deze kosten en betaalt ze aan de netbeheerder.

Belastingen

U betaalt ook belasting via de energierekening. De overheid bepaalt hoeveel belasting u moet betalen. Hoe meer energie u verbruikt, hoe meer belasting u betaalt. Omdat iedereen energie nodig heeft om te leven, wordt van deze kosten een vast bedrag afgetrokken. Dit is de vermindering energiebelasting.

De belasting voor Opslag Duurzame Energie (ODE) wordt ook berekend over het stroom- en gasverbruik. In 2023 is het tarief nul euro en in 2024 wordt deze belasting afgeschaft.

Over de hele energierekening betaalt u 21 procent BTW, ook over de energiebelasting.

Verrekening

Iedere maand heeft u een voorschot betaald. Op de jaarafrekening worden deze voorschotten verrekend. Als u te weinig heeft betaald, moet u bijbetalen. Als u te veel heeft betaald, krijgt u geld terug. Kleine bedragen worden verrekend met het eerste voorschot. Ook de energiekorting van 190 euro die de overheid heeft gegeven over de maanden november en december 2022 staan op de eindafrekening.

Uw energieleverancier stelt een nieuw voorschotbedrag vast aan de hand van uw energieverbruik, de verwachte energiekosten en de verandering in netbeheerkosten en belasting. Soms kunt u uw voorschotbedrag zelf aanpassen.

Controleren

Als uw energierekening onverwacht hoog is, heeft uw energiebedrijf misschien een fout gemaakt. Controleer dan eerst de meterstanden. De beginmeterstand op de rekening moet gelijk zijn aan de eindmeterstand van de vorige eindrekening. Kijk op de energiemeter of de eindstand klopt. Kloppen de meterstanden, controleer dan de tarieven aan de hand van het contract. Kijk hiervoor naar de leveringstarieven zonder energiebelasting en vaste leveringskosten. Klopt er iets niet, neem dan contact op met de energieleverancier en vraag een correctie aan.

Heeft u zonnepanelen? Dan moet u goed letten op de vermindering energiebelasting. Het kan voorkomen dat uw stroomverbruik 0 kWh is. U heeft dan toch recht op vermindering energiebelasting. Het komt voor dat energieleveranciers dit vergeten.