Zo kunt u iemand met dementie helpen met geldzaken

Ziet u een ongeopende rekening liggen bij uw vader of moeder? Of maakt u zich zorgen of uw partner nog wel met een pinpas kan omgaan? Dan is het goed om uw naaste te beschermen tegen financiële problemen. Maar hoe doet u dat op een goede manier?

Iemand die soms verward of vergeetachtig is, neemt misschien niet altijd de juiste beslissingen in geldzaken. Maar dat betekent niet dat hij of zij helemaal niets meer zelfstandig kan regelen. U kunt  helpen om de geldzaken te regelen, zonder dat u het helemaal overneemt. Iemand met beginnende dementie kan vaak, met de juiste ondersteuning nog een zelfstandig leven leiden. Pas als de dementie erger wordt, is het verstandig om de geldzaken helemaal over te nemen. 

Signalen

Soms merkt u aan kleine dingen of uw naaste nog goed met geld kan omgaan of niet. Een stapel ongeopende rekeningen kan een signaal zijn dat hij of zij de controle kwijtraakt. Een overdreven duur cadeau voor een kind of kleinkind kan u ook aan het denken zetten. Of als uw naaste de pinpas vaak kwijt is of geen pincode meer kan onthouden. Misschien lukt (internet)bankieren ook niet meer. Maar er zijn ook andere risico’s die u misschien minder snel opmerkt. Iemand kan ook rekeningen twee keer betalen of grote bedragen pinnen. Of geld weggeven aan vreemden of geld verstoppen. Als uw naaste dit doet, heeft hij of zij uw bescherming nodig.

Stel voor om mee te kijken

Misschien vindt u het lastig om voor de eerste keer over geldzaken te praten met uw naaste. Iemand die altijd zelfstandig zijn of haar financiën heeft geregeld, geeft dat meestal niet graag uit handen. Misschien vindt uw naaste het steeds lastiger worden om met geld om te gaan, maar probeert hij of zij dat voor u te verbergen. Dan is het belangrijk dat u er zelf naar vraagt. Dat kan op verschillende manieren.

Misschien is er een duidelijke aanleiding om over geld te beginnen. Ziet u bijvoorbeeld een ongeopende envelop liggen? Vraag of uw naaste weet wat erin zit. Vertel dat het belangrijke post kan zijn en stel voor om samen te kijken wat het is. Vraag of er ergens anders nog brieven liggen. U kunt ook een stapje verdergaan en voorstellen om voortaan samen brieven open te maken. Of u kunt samen het postadres laten veranderen, zodat de brieven voortaan bij u worden bezorgd.

U kunt ook gewoon vragen hoe uw naaste het vindt om geldzaken alleen te moeten regelen. Lukt dat nog, of levert dit soms problemen op? Ziet uw naaste er tegenop om met geldzaken aan de slag te gaan? Maakt hij of zij zich zorgen over geld? Stel uw naaste gerust en bied aan om te helpen. U kunt bijvoorbeeld een keer meekijken als er een rekening betaald moet worden. Ook kunt u de af- en bijschrijvingen bekijken, om te zien of er onverwachte betalingen zijn gedaan. Zo krijgt u een beter beeld van wat uw naaste nog kan.

Rekeningen automatisch betalen

Betaalt uw naaste veel rekeningen apart? Dat geeft veel kans op fouten. Leg uw naaste uit dat een automatische overschrijving handiger is. De rekening wordt dan altijd op tijd betaald en vaak is het ook goedkoper. Bij de meeste organisaties kunt u automatisch betalen makkelijk regelen.

Pinpas of contant geld?

Doet uw naaste zelf boodschappen? Vraag dan hoe hij of zij die betaalt. Contant geld is soms handiger dan een pinpas. Als uw naaste de pinpas kwijtraakt of de pincode vergeet, kan hij of zij niet meer betalen. Ook bestaat het risico dat uw naaste meer uitgeeft dan verstandig is.

U kunt voorstellen om de pinpas voortaan thuis op een vaste plek te bewaren. Uw naaste hoeft zich dan geen zorgen meer te maken dat de pinpas kwijt kan raken. U kunt bijvoorbeeld één keer per week of één keer per maand samen een bedrag pinnen. Het boodschappengeld voor een week doet u in een portemonnee. Dat is overzichtelijker dan het geld voor een hele maand in één keer te geven.

Gebruikt uw naaste zelfstandig zijn of haar pinpas en is het mogelijk om rood te staan op de betaalrekening? Dat is dat nu misschien niet meer verstandig. Stel voor om de bank te vragen deze kredietlimiet in te trekken, zodat uw naaste minder risico loopt om schulden te maken.

Als het erger wordt

Als uw naaste de diagnose dementie heeft gekregen, is het verstandig om zo snel mogelijk een volmacht te regelen. Op dat moment kan uw naaste nog zelf beslissen wie hij of zij als gevolmachtigde wil en wat die persoon mag doen. Een gevolmachtigde kan bijvoorbeeld meekijken op de rekening en geld pinnen. Uw naaste kan dit ook nog zelf, dus u hoeft de geldzaken niet meteen helemaal over te nemen. Een volmacht kan een goede manier zijn om bij beginnende dementie een vinger aan de pols te houden. U kunt dit bij de bank regelen.

Merkt u dat uw naaste echt niet meer met geld kan omgaan? Dat kan het moment zijn om bewindvoering aan te vragen. De rechter kan een bewindvoerder aanwijzen als iemand wilsonbekwaam is. Als u naaste onder bewind wordt gesteld, kan hij of zij niet meer zelf bankzaken regelen. Dat doet de bewindvoerder voortaan.

Bespreek uw rol met familie

Geldzaken regelen voor iemand met dementie kan gevoelig liggen in de familie. Het kan ook gebeuren dat uw naaste u gaat beschuldigen van diefstal of het kwijt maken van geld. Wilt u uw vader of moeder gaan helpen, bespreek dit dan met de andere familieleden en vraag of zij u steunen. Nog beter is het om dit samen met een ander familielid te doen. Zorg voor een goede financiële administratie. Bewaar bonnen en zorg dat u kunt aantonen waar het geld naartoe is gegaan.

Bescherm uw naaste voor financieel misbruik

Financieel misbruik komt vaak voor, niet alleen door criminelen. Soms zijn het juist bekenden die misbruik maken van kwetsbare ouderen. Uw bank geeft tips hoe u uw naaste hiertegen kunt beschermen.