9 redenen waarom u slechter slaapt

Veel mensen die ouder dan vijftig zijn hebben het meeste moeite met slapen. Bij 75-plussers ligt het percentage slechte slapers zelfs rond de 26%. Moeilijk in slaap komen, 's nachts lang wakker liggen, 's ochtends te vroeg wakker worden en overdag slaperig zijn. Het zijn voorbeelden van slapeloosheid. Slapeloosheid is een van de slaapstoornissen die het meest voorkomt bij ouderen.

Een van de oorzaken van slaapproblemen ligt bij het ouder worden zelf. Ouderen komen over het algemeen lastiger in slaap en slapen minder diep. Omdat ze lichter slapen, worden ze 's nachts vaker wakker. Ze zijn gevoeliger voor omgevingsgeluiden en andere dingen die hun nachtrust kunnen verstoren. Ook de biologische klok verandert. Ouderen krijgen eerder op de avond behoefte om naar bed te gaan en worden eerder wakker. Probeert u er zich vooral niet teveel tegen te verzetten: u kunt er niet zo veel aan doen. Oordopjes helpen wel om omgevingsgeluiden te dempen.

Omdat ouderen over het algemeen slechter slapen, denken veel mensen dat ze minder slaap nodig hebben, maar dat is niet waar. U heeft nog steeds dezelfde slaapbehoefte, maar uw lichaam is wel een stuk minder ‘flexibel’ dan toen u jonger was. U kunt ervoor kiezen overdag een dutje te doen om de schade in te halen. Maar regelmaat is het belangrijkste. Probeer elke dag op hetzelfde tijdstip naar bed te gaan en op hetzelfde moment weer op te staan. Ga vooral niet te vroeg naar bed. En probeer na acht uur in de avond niets meer te eten en geen koffie meer te drinken. Gebruik uw slaapkamer alleen om te slapen. Kijk dus geen tv in slaapkamer en gebruik geen telefoons en computers in uw slaapkamer.

Als u vaak in de nacht naar de wc moet kan dit veel invloed hebben op uw nachtrust. Mannen worden vaak wakker omdat ze moeten plassen vanwege een vergrote prostaat. Er kan ook sprake zijn van een ontsteking in de prostaat. Zittend plassen wordt vaak geadviseerd, omdat het dan gemakkelijker is om uw blaas te legen dan als u staand plast. Vrouwen hebben vaak te maken met kracht- en controleverlies van hun blaasspieren. Bekkenbodemoefeningen kunnen helpen. Ook een verbandje in de nacht is een eenvoudige oplossing.  

Ook veranderingen in het lichaam kunnen de slaap behoorlijk beïnvloeden. Sommige vrouwen hebben last van opvliegers, hartkloppingen en een opgejaagd gevoel door de overgang. Een andere oorzaak van slaapproblemen bij ouderen is de afname van het groeihormoon en het slaaphormoon melatonine. Beide hormonen zijn heel belangrijk voor een goede slaap. U kunt melatoninetabletten kopen bij de drogist of bespreek uw klachten met uw huisarts.

Zonder dat u het in de gaten heeft, ben u misschien minder gaan bewegen. Omdat u zich wat strammer voelt, niet zo fit meer bent, of misschien ergens pijn heeft. Maar voldoende bewegen (minimaal dertig minuten per dag) is heel belangrijk voor een goede nachtrust. U zult bovendien makkelijker in een diepe slaap vallen. Bent u een actieve sporter? Sport dan in de ochtend of de middag in plaats van 's avonds. De adrenaline zorgt ervoor dat u minder snel in slaap valt.

U kunt ook last hebben van lichamelijke ongemakken waardoor u ’s nachts wakker ligt. Rusteloze benen syndroom (Engels: “restless legs syndrome”) is bijvoorbeeld een aandoening van de bloedvaten die voornamelijk bij mensen boven de zestig jaar voorkomt. De bewegingen en de vaak begeleidende pijn kunnen u langdurig wakker houden. Slikt u geneesmiddelen? Bedenk dan dat de oorzaak kan zijn van uw slapeloosheid. Een depressieve stoornis en de ziekte van Parkinson kunnen ook voor een slechte slaap zorgen. Bespreek ook dit met uw huisarts, misschien is een andere medicatie de oplossing.

Het zogenaamde ‘obstructieve slaapapneu syndroom’ komt veel voor bij mannen boven de vijftig jaar. Bij apneu stokt de adem voor een paar tot zelfs tien seconden. Soms gebeurt dat meerdere keren per nacht waardoor u niet in een diepe slaap komt.  Vaak wordt er hierbij ook hard gesnurkt. Heeft u het vermoeden dat u last heeft van apneu, neem dan contact op met uw huisarts. 

Er zijn óók oorzaken van slapeloosheid te noemen die eigenlijk voor iedereen gelden. Zoals te veel alcohol, omdat dat zorgt voor een onrustige slaap. Of wat dacht u van televisie kijken vlak voor u naar bed gaat? Het is beter om nog een boek te lezen voordat u gaat slapen of een woordpuzzel maakt. Ook piekeren, stress, zorgen of slechte voeding kunnen ervoor zorgen dat u moeilijk in slaapt valt. Plan daarom bijvoorbeeld een piekerkwartiertje in en spreek met u zelf af dat u alleen dan mag piekeren. Eet, tot slot, gezond en gevarieerd.

Vermijd in alle gevallen het gebruik van slaapmiddelen. Vooral bij ouderen brengen die veel risico's met zich mee. Denk bijvoorbeeld aan een verhoogde kans op ongelukken omdat u minder alert bent en een grotere kans op bijwerkingen. Het allerbest is om vlak voor het slapen ontspanningsoefeningen te doen.