9 vragen over het zorgplan

Als u thuiszorg krijgt, kunt u te maken krijgen met een zorgplan. Daarin staan de afspraken die u maakt met uw zorgverlener over de hulp en de zorg die u krijgt. Voor verpleeghuiszorg is een zorgplan verplicht. Wat staat er precies in een zorgplan en waar moet u zelf op letten?

1. Wat is een zorgplan?

Een zorgplan is bedoeld voor mensen die zorg krijgen van de wijkverpleging, van de gemeente of uit de Wet langdurige zorg (Wlz). In een zorgplan staan de afspraken die u maakt met een instelling of een zelfstandige zorgverlener over de verpleging, verzorging en/of begeleiding die u krijgt. Ook dagbesteding en de inzet van mantelzorg kan in een zorgplan worden opgenomen.

2. Wat heeft u aan een zorgplan?

Het is belangrijk dat zwart op wit staat wat de afspraken zijn met een zorgaanbieder en wat u precies aan zorg mag verwachten. Een zorgplan moet passen bij uw eigen situatie en behoeften. Uw eigen inbreng is erg belangrijk bij het opstellen van het zorgplan. De zorgaanbieder houdt zoveel mogelijk rekening met uw wensen. Daarbij is het belangrijk dat de zorg past bij de zorgindicatie of de beschikking waarin staat op hoeveel zorg u recht heeft.

3. Wie maakt een zorgplan en wanneer?

U stelt samen met uw zorgaanbieder of zorgverlener een zorgplan op. Als het gaat om zorg voor iemand die wilsonbekwaam is, dan doet de wettelijke vertegenwoordiger dit. De zorgaanbieder kan een thuiszorgorganisatie zijn, een verpleeghuis of een instelling voor gehandicaptenzorg. Krijgt u een persoonsgebonden budget (pgb), dan stelt u het zorgplan op met de individuele zorgverlener(s). Dit moet gebeuren uiterlijk zes weken nadat de zorg is gestart.

4. Hoe maakt u een zorgplan?

Met de zorgverlener bespreekt u uw wensen en behoeften, uw mogelijkheden en beperkingen. Samen zet u de afspraken op papier. U kunt een familielid, vriend of cliëntondersteuner vragen om bij het gesprek aanwezig te zijn en te helpen bij het opstellen van het zorgplan.  

5. Wat staat er in een zorgplan?

In het zorgplan staat welke zorg de zorginstelling of zorgverlener zal geven, wanneer u de zorg krijgt en waarom en wat het resultaat is van de zorg. Als u een pgb krijgt, legt u ook vast welke hulpverleners u daarvoor kunt inhuren. In een zorgplan staat ook wat u zelf wilt en kunt doen en waarbij u hulp nodig heeft, bijvoorbeeld bij het douchen en aankleden. Ook staat erin hoe laat en hoe vaak u de hulp krijgt. Verder maakt u afspraken over hoe de zorgverlening uw privacy zal respecteren. Als mantelzorgers een deel van de hulp en zorg op zich nemen, staat ook in het zorgplan beschreven wat zij voor u doen en wanneer ze voor u zorgen. 

6. Kan een zorgplan veranderen?

Ja, dat kan. Het is de bedoeling dat het zorgplan bij uw wensen en behoeften blijft aansluiten. Daarom mag u als cliënt uw zorgplan altijd bekijken en vragen om het zorgplan aan te passen. De zorgverlener zal regelmatig vragen of de afspraken nog kloppen en veranderingen bespreken. Ook als u niet tevreden bent, kunt u altijd aangeven dat er iets moet veranderen. Als wettelijke vertegenwoordiger mag u altijd het zorgplan inkijken. Anderen mogen dat alleen als ze daarvoor toestemming hebben.

7. Wat moet ik doen als het zorgplan niet wordt nageleefd?

Krijgt u de afgesproken zorg uit het zorgplan niet of onvoldoende, bespreek dat dan eerst met de zorgverleners. Komt u er samen niet uit, dien dan een klacht in bij de klachtencommissie of de directie van de zorginstelling. U kunt ook de cliëntenraad van de zorginstelling inschakelen. Deze is betrokken bij de manier waarop met een zorgplan wordt gewerkt in een instelling.  

8. Wanneer is een zorgplan verplicht?

Als u thuis of in een verpleeghuis zorg krijgt uit de Wlz, is een zorgplan verplicht. Als u een pgb heeft, vraagt het zorgkantoor dat voor u de indicatie regelt vaak om een zorgplan. U bent niet wettelijk verplicht een zorgplan te ondertekenen.

9. Hoe komt het zorgplan tot stand voor iemand die wilsonbekwaam is?

Het zorgplan wordt dan gemaakt in overleg met een (wettelijke) vertegenwoordiger. Ook dan staan de wensen en behoeften van de persoon die zorg ontvangt voorop. De vertegenwoordiger en de zorgverleners moeten proberen de wensen en behoeften van de persoon die zorg nodig heeft naar boven te halen en die zoveel mogelijk te respecteren. Als iemand zich verzet tegen zorg die hij of zij nodig heeft, moet de Wet zorg en dwang worden gevolgd. Ook onvrijwillige zorg moet in een zorgplan worden opgenomen.