Als zelf beslissen over verpleging en behandeling niet meer lukt: mentorschap

Is een operatie zinvol of zitten er teveel nadelen aan? Welke behandeling en verzorging heb ik nodig in het verpleeghuis? Voor iemand met vergevorderde dementie zijn dit lastige vragen. Vaak helpt de naaste familie met beslissen, maar als dit niet kan of als u geen familie heeft, kan een mentor deze beslissingen nemen.

Een mentor is iemand die de belangen van een oudere beschermt. Hij geeft advies en neemt beslissingen. De mentor gaat alleen over persoonlijke zaken, en niet (zoals een curator of bewindvoerder over financiële zaken. De mentor beslist over verpleging, behandeling, begeleiding en  verzorging van iemand die niet meer in staat is om zelf beslissingen te nemen. Is het nog wel gewenst zelfstandig te blijven wonen? Wordt er gekozen voor wel of niet opereren? De mentor overlegt zoveel mogelijk met de oudere. Over een aantal zaken mag de mentor geen beslissing nemen. Bijvoorbeeld over euthanasie, of over een niet-behandelverklaring. Een mentor moet officieel worden aangewezen door een rechter.

Is mentorschap echt nodig?

Vindt u dat iemand niet langer zelf kan beslissen over zijn verpleging, verzorging of behandeling? Kijk eerst of het niet zonder mentorschap geregeld kan worden. Familieleden kunnen volgens de wet ook beslissen over een medische handeling. De partner komt als eerste in aanmerking. Maar als die er niet is, kunnen ook kinderen of andere naaste familie wettelijk vertegenwoordiger zijn. Mentorschap is een oplossing als er geen familie is. Maar ook als er reden is om voor één bepaalde persoon te kiezen of voor een neutrale persoon. Bijvoorbeeld bij onenigheid in de familie.

Hoe regelt u het?

Het begint met het indienen van een verzoek tot mentorschap bij de kantonrechter.  Als het lukt kan de oudere dat zelf doen, of anders de partner, kinderen of andere familieleden. Ook een verzorgings- of verpleeghuis kan het verzoek indienen, wat handig is als iemand geen familie heeft. Iedereen kan zich in principe aanmelden als mentor. Denk aan een familielid of een kennis. Er zijn ook professionele mentoren die moeten voldoen aan wettelijke kwaliteitseisen. Die verplichting geldt niet voor familieleden. Er volgt een zitting waarin de rechter alle betrokken partijen hoort. De rechter beslist of er een mentor wordt aangewezen, of degene die zich als mentor heeft aangemeld geschikt is en welke regels er gelden.

Meer weten?

  • Mentorschap aanvragen kan via rechtsspraak.nl. U vindt daar ook meer informatie over mentorschap.
  • Mentorschap valt onder de zogeheten ‘beschermende maatregelen’. Andere maatregelen zijn bewind (voor financiële zaken) en curatele (voor persoonlijke én financiële zaken).
  • Een erg nuttige en uitgebreide brochure is ‘Curatele, bewind en mentorschap’ van de Rijksoverheid.