Mag u nog rijden met dementie?
Op die vraag is geen eenduidig antwoord te geven. Het hangt af van de vorm van dementie en het stadium van de dementie. Over het algemeen geldt dat men bij dementie in principe ongeschikt en onbevoegd is om te rijden. In een vroeg stadium of bij een lichte vorm van dementie kunt u via het Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen (CBR) nog wel een rijbevoegdheid krijgen, die meestal een jaar geldig is. Hiervoor ondergaat u een rijtest, waarmee wordt beoordeeld of u nog veilig kunt rijden. Zo’n test moet u zelf aanvragen; een arts mag niet zomaar op basis van een vermoeden van dementie zo’n test voor u regelen.
Is het verstandig te rijden met dementie?
Dementie heeft grote gevolgen op het dagelijks leven, en dus ook op autorijden. De reactietijd vermindert, het wordt moeilijker om de aandacht erbij te houden, desoriëntatie, twijfel over de verkeersregels. Het zijn allemaal verschijnselen waar iemand met beginnende dementie mee te maken kan krijgen als hij of zij in een auto stapt. Dat is niet alleen een risico voor de dementerende zelf, maar ook voor andere verkeersdeelnemers.
Dit zegt de wet erover
De regelingen rond rijvaardigheid zijn vastgelegd in de Regeling eisen geschiktheid 2000. Deze regeling gaat uit van 4 groepen van dementie: zeer licht, licht, matig en ernstig. Als u onder de eerste twee groepen valt, kunt u een rijbevoegdheid van maximaal een jaar krijgen. In uitzonderlijke gevallen kan deze rijbevoegdheid voor drie jaar gelden. Valt u in één van de andere twee groepen dan mag u niet langer zomaar blijven autorijden. Een deskundige van het CBR moet beoordelen of u nog in staat bent om auto te rijden. Hiervoor moet u een test afleggen. Om voor een rijtest in aanmerking te komen, heeft het CBR een rapport nodig van een medisch specialist, waarmee zij inzicht krijgt in de ernst van de dementie.
Wat voor testen zijn er?
Rijtesten zijn er in alle soorten en maten en worden afgestemd op uw specifieke situatie. Inhet geval van dementie let het CBR bijvoorbeeld op de volgende punten:
- Aandacht: verdeling en concentratievermogen
- Automatisme van handelingen
- Besluitvorming
- Herkenning van gevaar en verkeerssituaties
- Voorspelling van gedrag van andere weggebruikers
- Kennis en toepassing van de verkeersregels
Hoe vraagt u een rijtest aan?
Om de rijbevoegdheid bij het CBR te laten testen, moet u een Gezondheidsverklaring indienen. Dit kunt u online doen via Mijn CBR, of op papier via een formulier dat u bij de gemeente kunt aanvragen. De Gezondheidsverklaring bespreekt u met een arts, die bepaalt of de klachten invloed kunnen hebben op uw rijvaardigheid. Dit is meestal niet de huisarts om de vertrouwensband met hem/haar niet onder druk te zetten door de eventuele uitkomst. Vervolgens stuurt u dit formulier op naar het CBR. Zij bepalen eventuele vervolgstappen, zoals bezoek aan een medisch specialist en/of een rijtest.
Mag u de test voor iemand anders aanvragen?
U kunt geen rijtest voor iemand anders aanvragen. Maar als u twijfelt aan de rijvaardigheid van iemand met dementie, dan kunt u dit wel bij het CBR aangeven. Het CBR kan naar aanleiding van uw melding een verplicht onderzoek instellen. Dit kan alleen als u een onafhankelijke verklaring, bijvoorbeeld van een huisarts of maatschappelijk werker, meestuurt die uw twijfel ondersteunt. Hieruit moet duidelijk blijken waarom de betrokken persoon de veiligheid in het verkeer in gevaar brengt.
En de verzekering?
Als de diagnose ‘dementie’ gesteld is en iemand besluit geen rijtest bij het CBR aan te vragen, dan kan dat voor sommige verzekeraars een reden zijn om eventuele schade niet te vergoeden.