Dit kan de huisarts voor u betekenen: 14 voorbeelden

De huisarts is uw vertrouwde steun en toeverlaat. Wat mag u wel en niet van uw huisarts verwachten?

Wanneer ga ik naar de huisarts?

Als u zich zorgen maakt over uw gezondheid, is de huisarts het eerste aanspreekpunt. Aarzel dus nooit om te bellen als u vragen heeft over lichamelijke of psychische klachten. De huisarts kan u informeren, onderzoeken en eventueel behandelen, bijvoorbeeld met medicijnen. De huisarts kan u ook doorverwijzen naar een specialist als dat nodig is. Eerste hulp en kleine ingrepen kan de huisarts zelf uitvoeren. Verder geeft de huisarts ondersteuning en begeleiding bij chronische aandoeningen, zoals diabetes of astma. Twijfelt u of het nodig is om naar de huisarts te gaan, dan kunt u op internet de website Thuisarts raadplegen. Hierop kunt u per klacht opzoeken wat u zelf kunt doen en wanneer het beter is om naar de huisarts te gaan. Of u kunt de doktersassistente bellen voor overleg.  

Kan ik de huisarts overslaan en direct naar het ziekenhuis gaan?

Nee. De specialist in het ziekenhuis zal altijd een verwijsbrief van de huisarts vragen. Alleen met een verwijsbrief kunt u eventueel een vergoeding krijgen vanuit de zorgverzekering. De huisarts bepaalt dus of een verwijzing nodig is. Houd er rekening mee dat specialistische zorg onder het eigen risico valt. Dat betekent dat u tot een bedrag van 385 euro de kosten zelf betaalt. Als u in hetzelfde kalenderjaar (een deel van) uw eigen risico al heeft betaald aan andere zorg, krijgt u de specialistische zorg wel (deels) vergoed. Voor sommige specialistische behandelingen heeft u géén verwijsbrief nodig. Bij een fysiotherapeut of oefentherapeut bijvoorbeeld kunt u bijna altijd zonder verwijzing terecht. Hetzelfde geldt voor de mondhygiënist, huidtherapeut, diëtist, ergotherapeut, logopedist en podotherapeut. Kijk dit goed na in de polis van uw (aanvullende) zorgverzekering.

Mijn huisarts werkt in een praktijk met verschillende collega’s. Ik heb het liefst mijn eigen huisarts, maar ik krijg vaak een afspraak bij een ander. Kan ik eisen dat ik altijd mijn eigen huisarts krijg?

Dat ligt aan de situatie. Is het bijvoorbeeld belangrijk om snel een afspraak te hebben of niet? Huisartsen werken soms in deeltijd, waardoor uw eigen huisarts op bepaalde dagen van de week misschien niet beschikbaar is. Ook kan het zijn dat uw huisarts al volgepland is op de dag dat u de afspraak wilt. In dat geval kunt u kiezen: óf instemmen met een andere arts óf de afspraak uitstellen totdat uw eigen huisarts wel tijd heeft. Voor de vertrouwensrelatie met us huisarts is het belangrijk dat u uw eigen huisarts van tijd tot tijd ziet. Daarom zult u in principe ook steeds de afspraak bij uw eigen arts hebben. Als het voor u belangrijk is uw eigen huisarts te zien, zeg dat er dan bij als u de afspraak maakt.

In de huisartsenpraktijk waar ik kom, werkt ook een huisarts in opleiding. Ik wil liever geen onervaren arts. Mag ik om een ervaren arts vragen?

Dat mag. Als u zich niet prettig voelt bij een onbekende, jonge dokter, kan dat een reden zijn om te vragen naar uw eigen huisarts. Wat betreft de medische kennis van de arts in opleiding hoeft u geen twijfels te hebben. Deze arts is volledig bevoegd. Hij is alleen nog bezig de specialisatie tot huisarts af te ronden. Een volleerde huisarts uit de praktijk helpt daarbij, bijvoorbeeld door na te bespreken wat er op het spreekuur is gebeurd. Ook kan een huisarts in opleiding bij twijfel tijdens het spreekuur hulp inroepen van een volleerde huisarts. U loopt dus geen extra risico.

In onze huisartsenpraktijk werken ook praktijkondersteuners. Wat doen die?

Er zijn twee soorten praktijkondersteuners: de praktijkondersteuner somatiek voor lichamelijke klachten en de praktijkondersteuner ggz die zich bezig houdt met de geestelijke gezondheid. De praktijkondersteuners zijn opgeleid om de huisarts te ondersteunen en aan te vullen. Zij beschikken meestal over een eigen kamer waarin ze zelfstandig patiënten ontvangen en behandelen. De meeste taken van de praktijkondersteuner somatiek liggen op het gebied van chronische aandoeningen, zoals diabetes, astma en COPD. De praktijkondersteuner geeft voorlichting, begeleidt patiënten bij medicijngebruik en voert controleonderzoeken uit. De praktijkondersteuner ggz ondersteunt en begeleidt patiënten met psychische klachten.

Als ik bel voor een afspraak, kan ik vaak pas de volgende dag terecht bij mijn huisarts. Maar ik bel toch niet voor niets? Mag ik ook dezelfde dag nog een afspraak eisen?

Dat mag als u een spoedeisend probleem heeft. Vindt u dat u nog dezelfde dag hulp van een huisarts nodig heeft, maak dat dan duidelijk aan de assistente. Bereid u op dit telefoongesprek voor. Dat helpt om de juiste argumenten op een rijtje te hebben. Noteer bijvoorbeeld wat uw klachten zijn, hoelang u er al last van heeft en of u er al eerder last van heeft gehad. Schrijf ook op wat u zelf al heeft gedaan om de klachten te verminderen. Verzamel informatie over uw klacht, bijvoorbeeld op de website Thuisarts. Als u uit deze informatie opmaakt dat u een huisarts nodig heeft, zeg dat er dan bij. Bij een niet directe klacht moet u binnen twee werkdagen een afspraak bij uw huisarts kunnen inplannen. Wilt u toch eerder de huisarts spreken? Vraag dan of een telefonische afspraak mogelijk is.

Ik ben slecht ter been en woon alleen. Mag ik verwachten dat mijn huisarts op huisbezoek komt?

Ja. Als u zelf niet naar de praktijk kunt komen, mag u verwachten dat uw huisarts naar u toekomt. Hiervoor moet dan wel een medische noodzaak zijn. Alleen het feit dat u geen vervoer heeft, is geen reden. Maar als het u heel veel moeite kost om met de taxi naar de praktijk te gaan bijvoorbeeld, dan mag u de huisarts vragen om naar u te komen.

Moet ik een eigen bijdrage betalen voor mijn bezoek aan de huisarts?

Nee. Huisartsenzorg valt niet onder het verplichte eigen risico. Pas als de huisarts medicijnen voorschrijft of doorverwijst naar het ziekenhuis, gaat u betalen. Geneesmiddelen en specialistische zorg vallen namelijk wel onder het eigen risico.

Mag ik mijn medisch dossier inzien? En het medisch dossier van mijn zieke ouder?

Iedereen van 12 jaar en ouder mag zijn eigen medisch dossier inzien. U mag zelfs een kopie mee naar huis nemen. Dit staat in de Wet op de Geneeskundige Behandelingsovereenkomst (WGBO). Deze wet geldt voor alle artsen, dus ook voor de specialist in het ziekenhuis. Het medisch dossier van uw zieke ouder mag u alleen inzien als uw vader of moeder daar toestemming voor heeft gegeven. Hij of zij kan die toestemming mondeling of schriftelijk geven. Laat in het medische dossier opnemen dat er mondelinge toestemming is gegeven, zodat u ook in de toekomst het dossier kunt blijven inzien. Soms is toestemming niet nodig, bijvoorbeeld als uw vader of moeder te ziek is om toestemming te geven. De arts mag dan zelf inschatten of zijn patiënt die toestemming aan u zou hebben gegeven. Bent u al jaren de vertrouwde contactpersoon voor medische zaken? Dan mag de arts aannemen dat uw vader of moeder inzage in het medisch dossier zou toestaan.

Mag ik als zoon of dochter de huisarts bellen namens mijn zieke ouder?

Ja. Ook eventuele andere mantelzorgers mogen de huisarts bellen als uw ouder ziek is. Het is dan wel handig als de huisarts ook weet dat u mantelzorger bent. Laat dit aantekenen in het patiëntendossier. Ga zo mogelijk ook mee naar de huisarts om uw ouder te ondersteunen.

Kan ik de huisarts vragen iedere maand een keer langs te komen?

Vragen kan altijd. Maar of u zo'n afspraak kunt maken met uw huisarts, hangt af van uw persoonlijke situatie en de plaatselijke werkafspraken. Soms zal de huisarts vaker kunnen komen, soms minder vaak en soms zal een andere zorgverlener een vinger aan de pols houden, zoals een wijkverpleegkundige of praktijkondersteuner. Sommige huisartspraktijken bieden (extra) consulten aan via een beeldscherm.

Wat doet de huisarts als er meer zorg nodig is? Schakelt de huisarts thuiszorg in?

Dat kan. Als het nodig is, kan de huisarts andere hulpverleners erbij halen, zoals bijvoorbeeld de wijkverpleging. De huisarts stelt niet zelf de indicatie. Dat doet de thuiszorgorganisatie. De wijkverpleging wordt dan vergoed vanuit de Zorgverzekeringswet. U betaalt geen eigen risico. U kunt ook zonder verwijzing van de huisarts wijkverpleging aanvragen. Weet u niet welke zorgaanbieder u moet kiezen, dan kan de huisarts u daarbij helpen. Als u huishoudelijke hulp nodig heeft, kunt u bij de gemeente terecht voor een aanvraag vanuit de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Ook hierbij kan de huisarts een rol spelen, bijvoorbeeld door aan te geven dat hulp gewenst is. Is ook thuiszorg niet meer voldoende en heeft u voortdurend zorg nodig van iemand die dicht in de buurt is? Dan kan de huisarts adviseren om een indicatie aan te vragen voor de Wet langdurige zorg (Wlz). Daarmee wordt opname in een verpleeghuis of intensieve thuiszorg mogelijk. Een indicatie voor de Wlz vraagt u aan bij het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ).

Wat kan de huisarts betekenen bij dementie?

Bij een vermoeden van dementie is het goed om eerst naar de huisarts te gaan. Vergeetachtigheid is daarvoor een bekend signaal, maar ook veranderingen in gedrag of taalgebruik kunnen wijzen op dementie. Uitbundig gedrag bij iemand die zich meestal heel bescheiden opstelt bijvoorbeeld. Of steeds hetzelfde verhaal vertellen. De huisarts voert een gesprek met de patiënt en vaak ook met iemand die de patiënt goed kent. De partner bijvoorbeeld, of een andere bekende. Daarnaast kan de huisarts bloedonderzoek en lichamelijk onderzoek doen. Signalen die kunnen wijzen op dementie, hebben soms toch een andere oorzaak. Bij een depressie of burn-out bijvoorbeeld verandert het gedrag ook. En infecties gaan soms gepaard met geheugenproblemen. Ook oog- of gehoorproblemen, een te traag werkende schildklier of bijwerkingen van medicijnen kunnen vergelijkbare klachten veroorzaken. Soms zijn deze oorzaken goed te behandelen en verdwijnen ook de klachten. De huisarts kan dementie vaak vaststellen zonder hersenscan. Als hij twijfelt of om een andere reden aanvullend onderzoek nodig vindt, verwijst hij naar een specialist. Die kan op basis van onderzoek vastellen of er een bepaalde vorm van dementie in het spel is. Dementie is niet te genezen, maar er is wel ondersteuning mogelijk voor de dementerende zelf en voor de mantelzorger(s). U krijgt bijvoorbeeld voorlichting, een vaste professionele begeleider (casemanager), verzorging of steun via lotgenotencontact. Maakt u zich zorgen of u of iemand in uw omgeving dementie heeft? Doe dan deze test. De test stelt geen diagnose, maar geeft wel een aanwijzing of het zinvol is om naar de huisarts te gaan. Meer informatie over dementie is te vinden op de website Thuisarts.

Mag ik veranderen van huisarts als ik niet tevreden bent met mijn huisarts?

Ja. U bent vrij om zelf een huisarts te kiezen. Toch kan het verstandig zijn om eerst met uw huisarts te praten, eventueel met een vertrouwd persoon erbij. Dat kan een eventueel conflict misschien uit de wereld helpen. Weet u zeker dat u een andere huisarts wilt? Dan kunt u die zelf zoeken. De huisarts moet in noodgevallen binnen 15 minuten bij u kunnen zijn. De afstand mag dus niet te groot zijn. Informatie over huisartsen vindt u op ZorgkaartNederland.nl en op Kiesuwhuisarts.nl. Heeft u een nieuwe dokter op het oog, informeer dan bij de praktijk of ze u als patiënt kunnen aannemen. Is dat het geval, dan kunt u een kennismakingsgesprek aanvragen. Controleer ook bij uw zorgverzekeraar of de nieuwe huisarts een contract heeft met uw verzekeraar. Wilt u definitief van huisarts veranderen, schrijf u dan eerst in bij de nieuwe praktijk. Meld vervolgens aan de oude huisarts dat u daar weggaat en geef de gegevens van de nieuwe huisarts door. Dit kunt u mondeling, telefonisch of schriftelijk regelen. Uw oude huisarts stuurt uw medisch dossier door aan de nieuwe huisarts. Meer informatie over het veranderen van huisarts vindt u in de brochure “Een andere huisarts kiezen” van de Patiëntenfederatie Nederland.