Als u ouder wordt, laat uw geheugen u soms in de steek. U weet niet meer waar uw bril ligt, u komt niet altijd op de juiste woorden en hoofdrekenen kost meer moeite. Soms vergeet u de dag of merkt u misschien dat het aankleden u meer moeite kost. Of u merkt bij iemand uit uw omgeving dat hij of zij steeds meer vergeet. Waar moet u op letten en wanneer is het een goed idee naar de huisarts te gaan? We zetten de vijf belangrijkste signalen op een rij.
1. U gaat dingen vergeten
Als u ouder wordt, hebben uw hersenen langer de tijd nodig om informatie te verwerken of gebeurtenissen te bewaren. Dat is normaal. Soms speelt er nog iets anders mee, bijvoorbeeld als u bepaalde medicijnen gebruikt of als u in een bepaalde periode veel stress, angst of verdriet heeft. Vergeet u vooral dingen die kort geleden zijn gebeurd en heeft u daar iedere dag wel een keer last van? Dan kan er meer aan de hand zijn. Let bijvoorbeeld op deze signalen.
- U vergeet belangrijke data of gebeurtenissen, zoals een doktersafspraak.
- U weet niet meer wie er gisteren op uw verjaardag was.
- U onthoudt nieuwe informatie slecht.
- U stelt steeds dezelfde vraag.
- U heeft spiekbriefjes nodig of hulp van een ander om dingen te onthouden.
- U vindt het moeilijk om een gesprek te volgen. U vergeet wat er is gezegd of gevraagd.
- U herkent mensen moeilijker en vindt het lastig gezichten en namen te onthouden.
- U vergeet feiten over familieleden en vrienden, zoals beroepen en adressen.
2. U heeft moeite met eenvoudige handelingen
Als u het steeds lastiger vindt om u aan te kleden of het hoofdrekenen niet zo goed meer gaat, hoeft dat niet meteen te betekenen dat u beginnende dementie heeft. Dit zijn signalen die daar wel op kunnen duiden.
- Automatische handelingen zoals tandenpoetsen, haren kammen of douchen, duren steeds langer.
- Geldzaken regelen, zoals online bankieren, wordt steeds lastiger.
- In huis is het niet meer zo netjes en schoon.
- Halverwege een film of een boek stopt u, omdat u niet meer snapt waar het over gaat.
- U verwart de volgorde van dingen. U zet bijvoorbeeld de wasmachine aan voordat de was erin zit. Of u trekt schoenen aan voordat u sokken aan heeft.
- U begint niet meer aan het leren van nieuwe dingen of bedienen van nieuwe apparaten, zoals een nieuwe wasmachine, omdat het te moeilijk voor u is om de gebruiksaanwijzing te begrijpen.
3. U vergist zich regelmatig in tijd en plaats
Iedereen vergist zich wel eens in de dag of raakt ergens de weg kwijt. Maar als u zich steeds moeilijker kunt oriënteren en dat uw dagelijks leven beïnvloedt, is het tijd naar de huisarts te gaan. Let op deze signalen.
- U verdwaalt meerdere keren op een bekende route.
- U vergist zich steeds vaker in de dag.
- U vergist zich steeds vaker in de tijd en u heeft steeds minder besef van de tijd.
- U kunt nog wel klok kijken, maar de tijd zegt u steeds minder.
- U vindt het moeilijker in te schatten hoe lang iets duurt of gaat duren.
- U weet niet meer waar u bent of hoe u er bent gekomen.
- U vindt het moeilijker om nieuwe routes en plekken te onthouden.
4. U kunt niet op de juiste woorden komen
U kent het wel, een woord ligt op het puntje van uw tong maar u kunt er niet op komen. Of u zegt juist iets zonder erbij na te denken. Bij dementie komen dit soort verschijnselen vaker voor en zijn ze ook vaak iets erger. Let op bij deze signalen.
- U verspreekt zich vaak en gebruikt een woord terwijl u eigenlijk iets anders wilde zeggen.
- U snapt niet goed meer wat een ander vertelt en raakt de draad kwijt.
- U raakt de draad in uw eigen verhaal kwijt.
- U valt vaak in herhaling en maakt uw zinnen korter. Soms klopt de volgorde van de woorden niet meer.
- U vindt het lastig om woorden goed uit te spreken, u gaat steeds meer mompelen.
5. U raakt uw spullen kwijt
We zijn allemaal wel eens belangrijke spullen kwijt, de één wat vaker dan de ander. Als dat erger wordt, kan er meer aan de hand zijn. Let op deze signalen.
- Spullen komen op vreemde plekken terecht. Uw leesbril ligt in de koelkast of de sleutels liggen in een plantenbak.
- Steeds vaker overkomt het u dat u een voorwerp echt niet meer kunt vinden, omdat u geen idee heeft wanneer u het voor het laatst gebruikte en waar u het hebt gelaten.
- U raakt de draad kwijt in de volgorde van gebeurtenissen op een dag. Het ene moment staat u nog met een glas in uw hand, het volgende moment staat u met lege handen.
- U verstopt spullen met opzet omdat u bang bent voor diefstal, maar u vergeet waar u ze heeft verstopt. Daarom denkt u dat ze gestolen zijn.
Naar de huisarts
Als u twijfelt of u beginnende dementie heeft, kunt u het beste naar de huisarts gaan. Die kan uw klachten op een rijtje zetten. Soms is er een andere verklaring voor uw klachten. Ook daar kan de huisarts bij helpen. Als het nodig is, stuurt de huisarts u door naar een specialist.
Meer informatie
Alzheimer Nederland geeft op de website veel informatie over het herkennen van dementie. Zo kunt u er een geheugentest doen en kunt u leren hoe u dementie kunt herkennen bij een ander.