Leg uw zorgwensen vast in een zorgverklaring

Met een zorgverklaring legt u vast welke zorgwensen u heeft, zodat u de zorg krijgt die u wilt, ook als u dat zelf niet meer kunt uitleggen. Zo zorgt u ervoor dat uw naasten weten wat u wilt. Dat geeft een gerust gevoel. Dit moet u weten over een zorgverklaring.

De zorgverklaring is een wilsverklaring in de gezondheidszorg. Dit betekent dat u in deze verklaring aangeeft wat uw zorgwensen en zorggrenzen zijn als u die zelf niet meer kunt aangeven. U kunt in een situatie komen waarin u niet meer bij bewustzijn bent of niet meer goed kunt nadenken. Dat kan gebeuren door een hartstilstand, ernstig hersenletsel, dementie of onomkeerbare coma. In een zorgverklaring legt u vast in welke situaties u wel of juist geen verdere medische behandeling wilt ontvangen.

Zorgverklaring invullen

U kunt een zorgverklaring aanvragen op de website van de Stichting Zorgverklaring. De kosten voor een wettelijke zorgverklaring zijn 18 euro (2023). U ontvangt een vragenlijst, die u zelf invult en waarmee u uw wensen vastlegt. Zo weet u zeker dat u alle belangrijke onderwerpen benoemt. Het is verstandig om uw (huis)arts daarbij te betrekken. U zet in de zorgverklaring ook uw naam, de datum en uw handtekening. Dat ondertekenen kunt u doen in bijzijn van uw (huis)arts. Zo weet uw huisarts zeker dat u wilsbekwaam bent op het moment van ondertekenen.

Zorgvertegenwoordigers

In de zorgverklaring machtigt u één of meer zorgvertegenwoordigers. Als u wilsonbekwaam wordt, zorgt uw zorgvertegenwoordiger ervoor dat uw wensen uit de zorgverklaring worden nageleefd. De zorgvertegenwoordiger onderhoudt het contact met de zorgverleners als u dat niet meer kunt.

U bepaalt zelf wie uw zorgvertegenwoordiger(s) zijn. U kunt hiervoor familie of andere naasten vragen. Een zorgvertegenwoordiger moet wilsbekwaam zijn. U kunt niet uw (huis)arts als zorgvertegenwoordiger aanwijzen, want hij of zij moet u behandelen. In de zorgverklaring noemt u de naam (of namen) van uw zorgvertegenwoordiger(s). De zorgvertegenwoordiger zet zijn of haar handtekening onder uw zorgverklaring. De handtekening geldt als bevestiging van uw wilsbekwaamheid op het moment van het opstellen van uw zorgverklaring.

Voor een geldige zorgverklaring is in elk geval één zorgvertegenwoordiger nodig. Het advies is om een oneven aantal zorgvertegenwoordigers te kiezen. Als er bijvoorbeeld moet worden gestemd over uw behandeling, voorkomt u met een oneven aantal zorgvertegenwoordigers dat zo’n stemming gelijk eindigt.

Medisch dossier

U bewaart uw zorgverklaring bij uw eigen belangrijke papieren. Vertel uw naasten dat u een zorgverklaring heeft en waar ze uw zorgverklaring kunnen vinden. Ook is het verstandig uw (huis)arts een kopie van uw zorgverklaring te geven. Hij of zij kan de verklaring dan opnemen in uw medisch dossier. Heeft u meerdere artsen? Zorg er dan voor dat zij allemaal een kopie van uw zorgverklaring in uw medisch dossier opnemen.

Rechtsgeldig

Het opstellen en ondertekenen van een zorgverklaring valt onder de Wet op de Geneeskundige Behandelingsovereenkomst (WGBO). Het document is rechtsgeldig als u bij het opstellen en ondertekenen ervan wilsbekwaam bent.

Niet-reanimeren-verklaring

In de zorgverklaring kunt u ook aangeven dat u bij een hartstilstand niet gereanimeerd wilt worden. Dat heet een niet-reanimerenverklaring. Daarnaast bestaat er de niet-reanimeerpenning, die u zelf bij u draagt. Zo’n penning is alleen rechtsgeldig als deze voldoet aan bepaalde voorwaarden. De niet-reanimeerpenning kunt u alleen bestellen als u lid bent van de NVVE (Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde).

Verschil met een levenstestament

In een levenstestament legt u vast wie uit uw naam beslissingen over geldzaken en medische keuzes mag nemen als u dat zelf niet meer kunt. U kunt er bijvoorbeeld in vastleggen wat er moet gebeuren als u uw geldzaken niet meer kunt regelen. Net als in een zorgverklaring kunt u in een levenstestament vastleggen wie uw vertrouwenspersoon is die namens u mag handelen als u dat zelf niet meer kunt. Ook kunt u aanwijzingen voor wel of niet medisch handelen in een levenstestament opnemen. Een levenstestament maakt u bij een notaris. Hiervoor betaalt u gemiddeld ongeveer 500 euro (2023).

In een zorgverklaring regelt u alleen medische zaken. U heeft hier geen notaris voor nodig. U kunt uw zorgverklaring toevoegen aan uw levenstestament.