Lukt zelfstandig wonen niet meer? Dit is er nodig voor een indicatie voor het verpleeghuis

Zo lang mogelijk thuis blijven wonen, dat wilt u waarschijnlijk ook. U kunt dat misschien jarenlang goed regelen met hulp van de thuiszorg, familieleden en de gemeente. Maar wanneer is thuis blijven wonen echt niet meer verstandig en moet er een andere oplossing komen?

Het Centrum indicatiestelling zorg (CIZ) beoordeelt of u in aanmerking komt voor een opname in het verpleeghuis of om intensieve zorg thuis. Die zorg wordt betaald vanuit de Wet langdurige zorg (Wlz). De belangrijkste vraag die het CIZ onderzoekt is of u een blijvende behoefte heeft aan permanent toezicht of 24 uur per dag zorg dichtbij. Bijvoorbeeld omdat u zelf niet in staat bent om hulp in te roepen als u die hulp nodig heeft. Deze zorg krijgt u voor de rest van uw leven. Als uw situatie of aandoening in de toekomst misschien nog kan verbeteren, dan krijgt u nog geen langdurige zorg vanuit de Wlz.

Indicatie aanvragen

Een indicatie aanvragen voor langdurige zorg is best ingewikkeld. U hoeft dit gelukkig niet alleen te doen. Een cliëntondersteuner, de medewerker van de thuiszorg, een casemanager, huisarts of praktijkondersteuner kan u helpen of de aanvraag namens u doen. Het CIZ beoordeelt uw aanvraag. Het CIZ kan ook vragen stellen aan uw arts of medisch specialist.

Onderzoek bij u thuis

Als er iets onduidelijk is in de aanvraag, kan er iemand van het CIZ bij u langskomen. Deze onderzoeker heeft geen vaste vragenlijst met vragen. Integendeel, zo legt CIZ-adviseur en voormalig onderzoeker Evelyn van Diggele uit. “We gaan op huisbezoek niet alleen om te luisteren, maar juist ook om andere zintuigen te gebruiken. Dat is echt de meerwaarde van een huisbezoek.” Tijdens het huisbezoek kijkt het CIZ bijvoorbeeld hoe u eraan toe bent, of u nog voor uzelf kunt zorgen en hoe het huis eruitziet. Misschien vindt u dat u zelf uw medicijnen kunt beheren. Maar de onderzoeker vraagt door en wil bijvoorbeeld de medicijnstrip zien. Als de pillen van de afgelopen week daar nog in zitten, dan is dat een aanwijzing dat er meer hulp nodig is. Soms vraagt de onderzoeker of ze in de kast mag kijken, want dat geeft ook veel informatie. Van Diggele: “Ik ben zelf weleens ergens geweest waar vier dozen met gebakjes stonden. Dat is één ding, maar als er dan ook nog acht crackerdozen staan, dan zegt dat wel wat. Het is wel belangrijk om dat te toetsen bij familie. Sommige ouderen zijn al jarenlang gewend om iets in te slaan als het in de aanbieding is.” Het liefst wil een onderzoeker dat er een mantelzorger of hulpverlener bij het gesprek aanwezig is.

Het besluit

Na het huisbezoek neemt de onderzoeker van het CIZ een besluit. Dat heet het indicatiebesluit.  Hierin staat of u wel of niet in aanmerking komt voor Wlz-zorg. Ook staat hierin uw zorgbehoefte, ook wel zorgprofiel genoemd.  Een zorgprofiel is een algemene omschrijving van de zorg die nodig is.

Mantelzorger of niet? Dat maakt niet uit

Het uitgangspunt van het onderzoek is de zorg die nodig is, niet de vraag of er mantelzorgers zijn die actief betrokken zijn. Van Diggele: “Als een medewerker van het CIZ ziet dat een mantelzorger alles uit handen neemt van een zieke moeder, dan zegt dat iets over de zelfredzaamheid van die mevrouw. Zij is dus blijkbaar niet meer tot veel in staat. Het kan soms ontzettend lang goed gaan thuis, omdat een dochter of zoon heel erg betrokken is als mantelzorger. Maar als die morgen uitvalt, dan is de ouder in één klap niet meer zelfredzaam. En daar gaat het om.”

Wie doet de aanvraag? Dat maakt niet uit

Het maakt niet uit of een huisarts, een wijkverpleegkundige of uzelf (of uw familie) de aanvraag voor langdurige zorg doet. Van Diggele: “Het wordt allemaal met dezelfde nauwkeurigheid bekeken.”

Nu gaat het nog wel, straks misschien niet meer

Veel mensen willen alvast een Wlz-indicatie aanvragen voor later. Nu gaat het nog wel, straks bent u misschien echt te vergeetachtig en dan staat u in ieder geval op de wachtlijst. Kan dat ook? Van Diggele: “Het CIZ beoordeelt hoe het op dit moment met iemand is. Ik snap heel goed dat mensen alvast op een wachtlijst willen staan, want dat geeft een soort zekerheid. Maar wij geven geen indicatie voor wat er in de toekomst misschien gaat gebeuren. Nu alvast op een wachtlijst gaan staan omdat dat straks misschien nodig is, is echt niet mogelijk.”