Mantelzorg in de laatste fase, doe het niet alleen

Als iemand een levensverwachting heeft van drie maanden of minder, heet de zorg voor deze persoon palliatief terminale zorg. Mantelzorg geven in deze fase is erg intensief. Het kost gemiddeld 25 uur per week. Uw thuiswonende partner verzorgen is extra zwaar, omdat er dan nauwelijks momenten zijn om even alleen te zijn.

Zorgen voor iemand in de laatste fase is lichamelijk zwaar. Naar het einde toe is er steeds meer verzorging nodig. Denk aan wassen, aankleden en helpen met naar het toilet gaan. Ook komen er vaak veel hulpverleners en bezoekers langs. Is uw naaste in een verpleeghuis of hospice, dan reist u veel op en neer. Ook slapen mantelzorgers vaak te weinig.

De zorg in de laatste fase is ook psychisch zwaar. U probeert de persoon voor wie u zorgt gerust te stellen en te troosten, maar tegelijkertijd bent u zelf ook verdrietig of bang voor de toekomst. Soms moet u moeilijke beslissingen nemen over de behandeling, opname of euthanasie. Het kan helpen als u hier waardering voor krijgt van de persoon voor wie u zorgt, maar juist in de laatste fase ontbreekt die waardering vaak. De persoon voor wie u zorgt kan opstandig en kribbig zijn of grote druk op u leggen. Denk aan een ouder of partner die van niemand anders hulp accepteert dan van de vaste mantelzorger. Als u dan hulp inroept of uw naaste laat opnemen, voelt dat al snel als tekortschieten of in de steek laten.

Het is belangrijk dat u juist in deze fase ook aan uzelf denkt. Goed voor uzelf zorgen is niet egoïstisch. Dat doet u ook voor de ander. Want als u overbelast raakt en instort, kan degene voor wie u zorgt niet meer op u terugvallen. Als u minder druk bent, krijgt u ook meer ruimte voor afscheid nemen en het verwerken van emoties. Schakel dus op tijd hulp in.

Als de zieke thuis is, kan de wijkverpleging alle zorg rond het bed op zich nemen. Niet alleen de verpleging, maar ook de verzorging, zoals aankleden en wassen. Geef dus aan wanneer het u teveel wordt, dan kan de thuiszorg misschien vaker komen en dingen van u overnemen. In de terminale fase is het soms mogelijk hulp voor de nacht te krijgen, zodat u zelf rustig kunt slapen. De huisarts of verpleeghuisarts is verantwoordelijk voor de medicatie en de behandeling. U kunt ook met de arts praten over het levenseinde, over euthanasie en palliatieve sedatie. Bij dat laatste krijgt iemand medicijnen die het bewustzijn verlagen, om pijn en benauwdheid weg te nemen. Praat ook met de huisarts over klachten die u zelf heeft. Slaapt u slecht. Heeft u pijn? Vertel het aan uw huisarts. De huisarts is er ook om u te ondersteunen en kan u als het nodig is verwijzen naar een psycholoog. Heeft u hulp nodig om het huis schoon te houden? Daarvoor kunt u thuiszorg aanvragen bij de gemeente. Wilt u graag even zelf de deur uit maar wilt u uw naaste niet alleen laten? In bijna elke gemeente zijn vrijwilligers die u voor een paar uurtjes kunnen vervangen. Vraag ook hulp in uw omgeving, bijvoorbeeld aan vrienden, buren en familie. Misschien kunnen zij af en toe een boodschap doen, voor u koken of er gewoon voor u zijn om naar u te luisteren. Het is belangrijk om te praten over hoe u zich voelt en over wat de ziekte van uw partner of familielid met u doet. Voel u niet bezwaard. De meeste mensen vinden het fijn om iets te kunnen betekenen.