Wanneer werkt mijn alarmknop niet en 10 andere veelgestelde vragen over personenalarmering

Als u plotseling hulp nodig heeft, is het fijn als u een alarmknop heeft waarmee u hulp kunt vragen. Dat geeft uzelf en de mensen om u heen een veilig gevoel. Er zijn verschillende soorten personenalarmering voor thuis en voor onderweg. Hoe werkt personenalarmering, wat kunt u ervan verwachten en wat niet? Roger Jongen is kwaliteitsexpert bij WDTM, een onafhankelijk keurmerk voor personenalarmering. Hij geeft antwoord op 11 veelgestelde vragen.

1. Wat is personenalarmering?

Met personenalarmering kunt u een mantelzorger of zorgcentrale alarmeren. Meestal gebeurt dat met een druk op de knop. De drukknop kunt u bijvoorbeeld dragen aan een halsketting, aan een armband of aan uw broekriem of band van uw rok. Meestal kunt u na een druk op de knop meteen met iemand praten en vertellen wat er is gebeurd. Personenalarmering werkt sneller en makkelijker dan een telefoon.

2. Welke soorten personenalarmering zijn er?

Er zijn verschillende soorten personenalarmering.

Personenalarmering voor in huis of voor onderweg

Er is personenalarmering voor thuis en voor onderweg. De verschillen zijn vergelijkbaar met de verschillen tussen vaste en mobiele telefoons. Een vast alarmsysteem werkt alleen in huis. Een mobiel systeem kunt u ook meenemen naar de winkel of op vakantie. Net als een mobiele telefoon, heeft een mobiel alarmsysteem altijd een SIM-kaart én een gps-voorziening. Zo kan uw contactpersoon altijd zien waar u bent op het moment dat u op de knop drukt.

Personenalarmering gekoppeld aan mantelzorgers of aan een zorgcentrale

Er is personenalarmering waarmee u hulp kunt inroepen van mantelzorgers en waarmee u hulp kunt inroepen van een zorgcentrale. Sommige alarmsystemen zijn speciaal voor mantelzorgers gemaakt. U kunt het systeem zo instellen dat mantelzorgers die bij u in de buurt wonen, worden gealarmeerd. Andere alarmsystemen zijn (ook) geschikt om een zorgcentrale te alarmeren. De zorgcentrale is altijd bereikbaar, ook ’s nachts en in het weekend.

Personenalarmering met of zonder alarmknop

Er is personenalarmering met en zonder alarmknop. Personenalarmering zonder alarmknop slaat automatisch alarm als u valt of als u ’s morgens bijvoorbeeld niet uit bed komt. Dit kan via apparatuur die u zelf draagt, zoals een speciaal horloge, of door sensoren in uw woning.

3. Wat gebeurt er als ik op de knop druk?

Het alarm komt binnen bij een zorgcentrale of op de telefoon van de contactpersoon die u heeft ingesteld. Nadat u verbinding heeft, kunt u vertellen wat er is gebeurd en wat voor hulp u nodig heeft. Ook als u niet meer kunt praten of als u een systeem heeft dat automatisch alarm slaat, weet de persoon die is gebeld dat u hulp nodig heeft. Hij of zij kan dan naar u toe komen, iemand waarschuwen die bij u in de buurt is of 112 bellen.

4. Hoe kan ik hulp krijgen als ik alleen thuis ben en de deur niet kan opendoen?

U kunt aan uw zoon, dochter en/of buren de sleutel geven, zodat zij altijd binnen kunnen komen. Dat kan in veel situaties een goede oplossing zijn. Maar ook als meerdere mensen uw sleutel hebben, is het niet zeker dat er altijd iemand direct beschikbaar en in de buurt is, die u kan helpen.

Als de thuiszorg uw alarm opvolgt, heeft u wel de zekerheid dat u hulp krijgt. U spreekt dan met de thuiszorgorganisatie af hoe de thuiszorgmedewerker uw woning binnenkomt. U krijgt dan bijvoorbeeld een sleutelkastje of een digitaal slot. Daarmee kan de medewerker die dienst heeft altijd binnenkomen om u te helpen. Let er dan wel op dat u aan de binnenkant van de deur geen deurketting of grendels gebruikt.

5. Hoeveel kost een personenalarm?

De installatie van een vast alarmsysteem kost rond de 100 euro (2023). Een mobiel personenalarm kost tussen de 80 en 200 euro. Daarnaast betaalt u ongeveer 20 euro per maand voor het gebruik van de dienst. Als u ook gebruik wilt maken van een alarmcentrale en alarmopvolging, reken dan op 30 euro per maand. Soms wordt de personenalarmering betaalt vanuit de Wet langdurige zorg (Wlz). U moet dan wel al een indicatie hebben voor zorg vanuit de Wlz en uw zorgaanbieder moet de alarmering noodzakelijk vinden. Dat kan thuis, als u bijvoorbeeld zorg middels een volledig pakket thuis (vpt) krijgt, of middels een modulair pakket thuis (mpt) of  via een persoonsgebonden budget (pgb).

6. Wordt het vergoed?

Als personenalarmering noodzakelijk is, betalen sommige verzekeraars eraan mee. Bij sommige verzekeraars zit een gedeeltelijke vergoeding voor personenalarmering in het basispakket. Bij andere verzekeraars zit personenalarmering in een aanvullende verzekering. Een voorwaarde is dat u kunt aantonen dat u personenalarmering nodig heeft, bijvoorbeeld door een verklaring van de huisarts. Vraag dit na bij de zorgverzekeraar.

7. In welke situaties is personenalarmering een goed hulpmiddel?

Als u in noodsituaties snel en eenvoudig hulp in wilt kunnen roepen, kan personenalarmering een goed hulpmiddel zijn. Als u alleen woont en uw gezondheid achteruitgaat, geeft een noodknop een gevoel van veiligheid. Als u de knop altijd bij u draagt, kunt u er meteen op drukken als u merkt dat het niet goed met u gaat.

8. Wanneer werkt personenalarmering niet?

• U vergeet de noodknop te dragen. U laat de halsketting na het douchen in de badkamer liggen bijvoorbeeld. Of de knop ligt nog op het nachtkastje als u ’s nachts naar de wc gaat en valt. Juist in die situaties heeft u de alarmknop nodig.
• Bij een vast alarmsysteem staat het  kastje voor de spreek-luisterverbinding meestal in de woonkamer, terwijl een ongeluk vaak in een ander deel van het huis gebeurt. Het kan dan gebeuren dat de persoon die wordt gebeld u niet kan horen. Uw hulpverlener ziet wel dat u op de knop heeft gedrukt en hulp nodig heeft.
• Personenalarmering die is bedoeld voor mantelzorgers werkt niet als de mantelzorger per ongeluk de telefoon op stil heeft staan of geen bereik heeft. Dan kan het gebeuren dat niemand het hoort als u op de knop heeft gedrukt.
• Personenalarmering met een drukknop werkt alleen als u in staat bent om op de knop te drukken. Dat lukt niet als u in uw slaap niet goed wordt of als u na een val niet meer bij bewustzijn bent.
• Mobiele personenalarmering geeft niet altijd precies de goede plaats door waar u op dat moment bent. Als u in de buurt van hoge gebouwen of in een parkeergarage op de knop drukt, werkt een alarmsysteem soms niet goed. Als u in een flatgebouw alarm slaat, is voor uw hulpverlener niet te zien op welke verdieping u bent.
• Uw mobiel alarmsysteem is niet opgeladen.

9. Wat moet ik leren voordat ik een personenalarm kan gebruiken?

Het belangrijkste is dat u een personenalarm kiest dat bij u past en dat u het alarm altijd bij u draagt. Kies dus voor een alarmknop die u prettig vindt. Wen eraan om het alarm altijd te dragen. Dus ook als u gaat slapen, of leg het alarm naast u op het nachtkastje, zodat u het meteen om kunt doen bij het opstaan. Ook als u alleen opstaat om even naar de wc te gaan. Sommige alarmen kunt u ook dragen tijdens het douchen.

10. Wat zijn de voor- en nadelen van personenalarmering voor mantelzorgers?

Het geeft mantelzorgers vaak een veilig gevoel als de persoon voor wie ze zorgen een alarmknop heeft. Het is prettig om te weten dat vader of moeder altijd op de knop kan drukken als er iets aan de hand is.

Als een mantelzorger zelf de alarmmelding binnenkrijgt, kan dat onrust geven. Als mantelzorger kunt u het gevoel hebben dat u dag en nacht beschikbaar moet zijn. Denk er goed over na wat u verwacht van elkaar. Zorg er in ieder geval voor dat u er niet alleen voor staat. Bij sommige alarmsystemen kunt u verschillende contactpersonen instellen voor verschillende tijdstippen. U kunt dan met elkaar afspreken wie wanneer bereikbaar is. Sommige systemen kunnen ook meer mantelzorgers tegelijkertijd alarmeren. U kunt ook een zorgcentrale laten bellen als niemand van de contactpersonen opneemt.

Probeer als mantelzorger ook in te schatten hoe u reageert als u uw vader of moeder na een alarmmelding vindt in een nare situatie, bijvoorbeeld na een ongelukkige val. Kunt u dat aan? Of heeft u liever dat de wijkverpleging die taak op zich neemt?

11.Waar moet ik op letten bij de keuze van een alarmsysteem?

• Hoe lang duurt het voordat het systeem verbinding legt met een contactpersoon?
• Hoe komt een alarmmelding bij een contactpersoon binnen (bijvoorbeeld telefoonoproep, app, sms, WhatsApp)?
• Hoe gaat het alarm ermee om als de contactpersoon niet opneemt en voicemail heeft aan staan?
• Hoe hoog zijn de jaarlijkse of maandelijkse kosten na aankoop?
• Accepteren zorgcentrales het systeem?
• Vraag advies van de huisarts, wijkverpleging en/of de verzekeraar.
• Sluit een contract met één aanbieder die alles regelt, ook de installatie en de apparatuur. Zoek voor vast personenalarm een lokale (thuiszorg)organisatie op internet met de zoektermen ‘personenalarm’ en de woonplaats.
• Kiest u voor personenalarmering in combinatie met een abonnement bij een zorgcentrale, let er dan op dat de organisatie het WDTM-ketenkeurmerk heeft. Dit keurmerk is niet alleen een garantie dat de apparatuur goed werkt, maar ook dat de opvolging van het alarm goed geregeld is.