Wat is een levenstestament?

Een levenstestament is iets anders dan een testament. In een testament bepaalt u wat er met uw bezittingen moet gebeuren na uw overlijden. Een levenstestament is juist bedoeld om zaken te regelen tijdens uw leven, als u zelf niet meer in staat bent om beslissingen te nemen, bijvoorbeeld omdat u ernstig ziek bent.

In een levenstestament wijst u een vertrouwenspersoon aan. Deze vertrouwenspersoon krijgt een volmacht om namens u te handelen en gesprekken te voeren. Dat kan uw partner zijn, een van uw kinderen of uw beste vriend. Bespreek voordat u een levenstestament laat opstellen met deze persoon of hij of zij dit wil.

U kunt in uw levenstestament ook meerdere vertrouwenspersonen benoemen. Houd er wel rekening mee dat zowel banken als artsen maar met één vertrouwenspersoon te maken willen hebben. U kunt bijvoorbeeld uw dochter aanwijzen om uw financiële zaken te regelen en uw zoon voor medische en persoonlijke onderwerpen.

In een levenstestament legt u ook vast wat uw wensen zijn. Dat kunnen medische, financiële of persoonlijke wensen zijn. Een aantal voorbeelden:

• Wilt u wel of niet gereanimeerd worden?
• Wilt u elk jaar een bepaald bedrag schenken aan uw kinderen, kleinkinderen of een goed doel?
• Wie mag uw huis verkopen als u dat zelf niet meer kunt?
• Hoe wilt u later verzorgd worden als u ziek bent?
• Aan wie wilt u de zorg voor uw huisdier overlaten als u zelf niet meer voor het dier kunt zorgen?

Alles wat u belangrijk vindt, kunt u vastleggen in uw levenstestament. De vertrouwenspersoon moet dit uitvoeren of erop toezien dat het gebeurt. Sommige mensen maken een gedetailleerd levenstestament, anderen geven alleen beperkte aanwijzingen.

Een levenstestament is niet noodzakelijk, maar heeft als voordeel dat u zelf kunt bepalen wie uw zaken gaat regelen als u dat zelf niet meer kunt. Als u geen levenstestament heeft, en u uw zaken zelf niet meer kunt regelen, dan benoemt de kantonrechter als dat nodig is een bewindvoerder. Dat kan uw partner of een van uw kinderen zijn, maar dat hoeft niet. U heeft daar zelf geen invloed op. Voor financiële beslissingen boven de 1500 euro heeft de bewindvoerder uw toestemming nodig. Als u die toestemming niet meer kunt geven, moet de bewindvoerder toestemming vragen aan de rechter. Dit geldt ook als de bewindvoerder uw partner is. Verder moet de bewindvoerder jaarlijks een overzicht van uw financiën aan de rechter laten zien. Als u een levenstestament heeft, hoeft dit niet.

In plaats van een levenstestament kunt u ook een volmacht opstellen. Een levenstestament werkt hetzelfde als een notariële volmacht. Het verschil is dat een levenstestament uitgebreider is. Een volmacht gaat alleen over financiële zaken. Een levenstestament gaat ook over medische zaken en persoonlijke wensen.

Als u overweegt om een levenstestament op te stellen, is het verstandig dat op tijd te doen. Als u wilsonbekwaam bent, is het te laat. Maar het is lastig om te zeggen wat het beste moment is. Sommige mensen maken een levenstestament als mensen in hun omgeving ziek worden. Of voordat ze een zware operatie krijgen. Maar er zijn ook veel mensen die geen levenstestament maken, omdat ze het niet nodig vinden.

Vaak regelen partners in een levenstestament dat zij elkaars zaken mogen regelen. Het gebeurt ook vaak dat een van de kinderen aangewezen wordt als vertrouwenspersoon. Soms voelen de andere kinderen zich dan gepasseerd. Of ze hebben later kritiek op hun broer of zus, bijvoorbeeld omdat ze vinden dat die te veel geld uitgeeft. Maakt u zich hier zorgen over? Bespreek het met de notaris. Die kan advies geven. Een oplossing kan bijvoorbeeld zijn dat u een van uw kinderen aanwijst als vertrouwenspersoon, maar dat belangrijke beslissingen overlegd moeten worden met de andere kinderen. Ook kunt u iemand aanwijzen die toezicht houdt op de uitvoering van het levenstestament. Dat kan een familielid of vriend zijn, maar ook een professionele toezichthouder. Ook dit kunt u met de notaris bespreken.

Een levenstestament is alleen rechtsgeldig als het opgesteld is door een notaris en kost gemiddeld zo’n 500 euro. Wat u precies betaalt, hangt af van de situatie. Als u meer zaken wilt vastleggen, kan het zijn dat u meer betaalt. Het is verstandig om vooraf aan de notaris te vragen met welk bedrag u rekening moet houden.