Wat is stress en wat kunt u ertegen doen?

Bezorgdheid om uw gezondheid of de gezondheid van een ander, kan leiden tot stress. Hetzelfde geldt voor onzekerheid over de economische situatie of uw inkomen. Niemand weet hoe de toekomst eruit gaat zien. Dat kan zorgen voor stress.

Stress ontstaat als iemand te lang onder te veel spanning staat. Hierdoor kunnen gezondheidsproblemen ontstaan. Spanning die niet te lang duurt kan geen kwaad. U heeft die zelfs hard nodig in situaties waarin opeens gevaar dreigt. Bloeddruk en hartslag stijgen dan, de ademhaling versnelt en het lichaam maakt adrenaline aan. Uw lichaam is klaar om meteen te reageren. In minder gevaarlijke situaties helpt lichte stress om waakzaam en geconcentreerd te zijn en beter te presteren.

Stress wordt ongezond als u te lang onder veel spanning staat en veel last heeft van heftige emoties of als prikkels te lang aanhouden. Uw lichaam en geest komen dan niet meer tot rust en dan kunt u gezondheidsklachten krijgen. Stress verhoogt de bloeddruk en de kans op hartritmestoornissen. Als stress u uit uw slaap houdt, kunt u last krijgen van vermoeidheidsklachten. Ook het afweersysteem verzwakt, waardoor u eerder verkouden wordt of griep krijgt.

Lichamelijk treft ongezonde stress u vaak op een zwakke plek. U voelt dan bijvoorbeeld een knoop in de maag, misselijkheid, buikpijn, spanningshoofdpijn of bijvoorbeeld rug- en nekpijn. Ook gespannen kaken of een gespannen gezicht, een snelle of hoge ademhaling en druk op de borst kunnen duiden op stress. Andere duidelijke stresssignalen zijn vermoeidheid en geen zin meer hebben om dingen te doen, die u anders leuk vindt. Van rust knapt u niet meteen op. Het is moeilijker helder na te denken, u te concentreren of om u dingen goed te herinneren. Omdat u eigenlijk voortdurend op scherp staat, extra waakzaam bent en vaak slecht slaapt, bent u prikkelbaarder dan u van uzelf gewend bent. U piekert meer en u vindt het moeilijk dingen los te laten. Ook wordt u sneller emotioneel. Daarnaast kunnen gevoelens van machteloosheid, verveling en somberheid ontstaan. Een depressie is dan dichtbij.

Iedereen heeft weleens te maken met stress, maar de één is er gevoeliger voor dan de ander. Mensen die alles onder controle willen houden, hebben eerder last van stress dan mensen die ontspannen in het leven staan. Maar ook als u teveel van uzelf eist, geen nee kunt zeggen en moeilijk om hulp kunt vragen maakt dat u gevoelig voor stress. Verder helpt het niet als u moeilijk over uw gevoelens kunt praten, als u geen positieve kijk heeft op uw leven en het gevoel heeft zelf weinig invloed aan uw situatie te kunnen doen.

Stress vraagt om ontspanning. Dat kan op verschillende manieren. De een knapt op van een boswandeling, een warm bad of maakt de keuken schoon. De ander heeft voordeel bij mindfulness en yoga. Het is goed om prikkels te vermijden, genoeg rust te nemen en gezond te leven. Gebruik geen cafeïne, alcohol en tabak, eet gezond en zorg voor voldoende beweging. Zorg voor regelmaat. Ga elke dag op een vaste tijd naar bed en sta op een vaste tijd weer op. Neem rustig de tijd voor uw activiteiten en maak uw dag niet te vol. Maak liever een overzichtelijk lijstje van wat u gaat doen en zet ook momenten van ontspanning in de agenda. Gun uzelf rust en doe dingen die u echt plezierig vindt.

Heeft u het gevoel dat u de stress niet meer onder controle heeft, neem dan contact op met uw huisarts. Doe dat ook als u al langere tijd last heeft van angst of somberheid of slecht slapen.