Iedereen heeft recht op het maken van eigen keuzes. U beslist zelf hoe u uw leven wilt inrichten, ook als u tijdelijk of langdurig afhankelijk bent van zorg- en hulpverleners. U geeft zelf aan welke hulp of ondersteuning u nodig heeft en bespreekt samen met zorgverleners hoe de zorg kan worden uitgevoerd. Zorgverleners moeten u daarin zoveel mogelijk volgen. Ook alledaagse beslissingen kunnen daarbij heel belangrijk zijn. Bijvoorbeeld over de kleding die u wilt dragen, ook als u kleding uitkiest die voor degene die u helpt met aankleden minder makkelijk is. Of wat u wilt eten en wanneer.
Waarom is eigen regie belangrijk?
Naasten en zorgverleners helpen u als dat nodig is vaak met de beste bedoelingen. Als u zich afhankelijk voelt van de aangeboden zorg, geeft u misschien al snel de regie uit handen. U wilt het uw zorgverleners niet moeilijk maken bijvoorbeeld, of u wilt niemand tot last zijn. Maar als u alle regie uit handen geeft, verliest u de zeggenschap over hoe u uw leven wilt inrichten en leiden. Hierdoor kunt u kwetsbaarder en afhankelijker worden. Een slechte zaak, vindt ook de overheid. Juist als u zorg krijgt, is het belangrijk om zoveel mogelijk te blijven doen waar u wél goed in bent. Eigen keuzes maken bijvoorbeeld. Zo kunt u langer zelfredzaam blijven. Bovendien zijn mensen die zelf de regie houden gelukkiger. Daarom stimuleren en trainen gemeenten en zorgorganisaties hun medewerkers om u daarbij te ondersteunen.
Mond opendoen
Het is niet altijd makkelijk om voor uzelf op te komen. U moet zelf aangeven wat u wel en niet wilt en waar uw grenzen liggen. U moet dus zelf het gesprek hierover aangaan en uw mond opendoen. Bijvoorbeeld als u de huishoudhulp die u via de gemeente krijgt niet aardig vindt en ze bovendien niet goed schoonmaakt. Of als de wijkverpleegkundige er pas om negen uur is, wat voor u veel te laat is. Of als de huisarts u nog meer medicijnen voorschrijft, terwijl u liever een andere oplossing zou willen. In al die gevallen is het goed om uw mening te geven. Door te zeggen wat u wilt en waar het op staat, doet u het precies goed! En is voor iedereen duidelijk waar uw behoeftes liggen.
En als dat niet lukt?
Vindt u het moeilijk om voor uzelf op te komen? Dan kunt u hulp vragen van een partner, familielid of een vriend of vriendin. Maar bedenk ook dat het de taak is van een professionele zorgverlener om goed naar u te luisteren en u tegemoet te komen. Dat kan helpen om over uw angst heen te stappen.
Heeft u uw wensen duidelijk aangegeven, maar trekt uw zorgverlener zich hier niets van aan? Dan kunt u een klacht indienen. Een klacht over hulp vanuit de Wmo kunt u indienen bij de gemeente of zorgaanbieder.
In het ergste geval
Het kan gebeuren dat iemand de gevolgen van ingrijpende beslissingen niet meer overziet, bijvoorbeeld als gevolg van dementie. In het ergste geval zal een arts hem of haar dan wilsonbekwaam verklaren. Het is dan niet meer mogelijk om belangrijke beslissingen zelf te nemen. Maar ook iemand die wilsonbekwaam is verklaard, kan vaak nog wel kiezen welke kleding hij of zij wil dragen en welke activiteiten hij of zij wil ondernemen. Door die dagelijkse keuzes zelf te blijven maken, blijft de eigen regie toch zoveel mogelijk behouden.