Hoe regel ik een mantelzorgwoning?

In een grote achtertuin kunt u een tijdelijke mantelzorgwoning plaatsen. Dat is een volledig zelfstandige woonruimte met stromend water, elektriciteit, verwarming en een eigen huisnummer. Voor een vrijstaande mantelzorgwoning heeft u meestal geen vergunning nodig. U heeft wel een zorgindicatie nodig, of een doktersverklaring. Hoewel steeds meer gemeenten het goed vinden als een mantelzorgwoning wordt gebouwd of neergezet met het oog op de toekomst. Dat heet een pre-mantelzorgwoning en een zorgindicatie is dan geen vereiste. Buiten de bebouwde kom mag u voor de duur van de mantelzorg zonder vergunning een bouwwerk van maximaal 100 vierkante meter bouwen. Binnen de bebouwde kom gelden in grote lijnen dezelfde eisen als voor een aanbouw: niet te hoog en niet te groot in verhouding tot het te bebouwen oppervlak. Zie ook: Hoe regel ik een vergunningsvrije mantelzorgwoning?

Een verplaatsbare mantelzorgwoning varieert in prijs van circa 45.000 euro tot 135.000 euro. Hierbij gaat het om standaardwoningen, waarbij u kunt kiezen uit een paar verschillende uitvoeringen en indelingen. Een woning op maat laten ontwerpen die volledig aansluit bij de omgeving en de eigen smaak, is duurder. Een woning van goede kwaliteit behoudt bij normaal gebruik een groot deel van de waarde en kunt u na afloop weer doorverkopen.

Diverse bedrijven hebben zich gespecialiseerd in het bouwen van tijdelijke en blijvende mantelzorgwoningen. Op internet vindt u meerdere aanbieders en kunt u veel voorbeelden van mantelzorgwoningen bekijken. Informeer daarnaast bij uw bank naar de mogelijkheden om een verbouwing te financieren.

De gemeente kent een huisnummer toe aan elk pand (of gedeelte van een pand) dat zelfstandig bruikbaar is. Dit betekent dat de woning eigen sanitair (badkamer) en keuken heeft. En een eigen voordeur die van binnen en van buiten afsluitbaar is. Splitsing van de woning bij het kadaster is niet nodig. Een aanbouw zonder eigen keuken of die u alleen binnendoor kunt bereiken, komt niet in aanmerking voor een apart huisnummer.

Een eigen huisnummer voor de mantelzorgwoning kan gunstig uitpakken. Want zo worden mantelzorgers en ontvangers buren van elkaar. Voor financiële regelingen, zoals uitkeringen en toeslagen, zijn beide huishoudens dan zelfstandig.

Toch hoeft dat niet voor iedereen gunstig te zijn. Een eigen huisnummer brengt ook hogere kosten met zich mee, zoals gemeentelijke heffingen. Informeer bij de gemeente naar deze mogelijke extra kosten en zet de toeslagen waar u nu aanspraak op maakt, op een rij. Controleer ook wat de mogelijke gevolgen daarvoor zijn voordat u een beslissing neemt. 

Sommige woningcorporaties verhuren mantelzorgwoningen. Zij plaatsen dan een tijdelijke mantelzorgwoning naast de woning van de mantelzorger. Als de huur binnen de grenzen van de sociale huursector valt, bestaat er recht op huurtoeslag. De bewoners moeten daarvoor aan bepaalde inkomens- en vermogenseisen voldoen. Informeer bij enkele woningbouwverenigingen in de omgeving naar mogelijkheden om voor een mantelzorghuurwoning in aanmerking te komen. Het is bij enkele leveranciers ook mogelijk een mantelzorgwoning te huren. Er worden dan wel plaatsingskosten (vaak tussen de 1.500 en 2.500 euro) en later verwijderingskosten in rekening gebracht.

Voor een mantelzorgwoning met een huur tot 808,06 euro kan de bewoner in aanmerking komen voor huurtoeslag. Per persoon mag het vermogen niet hoger zijn dan 33.748 euro (2023). Harde inkomensgrenzen zijn er niet meer. Kijk voor alle voorwaarden op de website van de Belastingdienst.