Wat betekent een scheiding voor uw woonsituatie?

Een scheiding is een ingrijpende gebeurtenis. U krijgt niet alleen emotioneel veel te verwerken, maar u moet ook allerlei zaken regelen. Wat verandert er bijvoorbeeld aan uw woonsituatie? Wie blijft er in het huis wonen en wat zijn de rechten van de ander? Bij een huurhuis gaat dat heel anders dan bij een eigen huis. We leggen voor beide situaties de belangrijkste gevolgen uit.

Eigen huis: zijn beide partners eigenaar?

Woont u samen met uw partner in een eigen huis, dan is het belangrijk om te weten wie voor welk deel eigenaar is. Als het huis op naam van één van beide partners staat, dan kan de eigenaar er blijven wonen en moet de ander vertrekken. Maar als u samen eigenaar bent, moet u samen besluiten wie er blijft wonen.

Als u in gemeenschap van goederen bent getrouwd, bent u samen eigenaar van de woning, ieder voor vijftig procent. Ook bent u allebei voor honderd procent verantwoordelijk voor het betalen van de hypotheek. Als u op huwelijkse voorwaarden bent getrouwd kan dat anders zijn.

Eén partner blijft in de eigen woning

Als duidelijk is wie in het huis blijft wonen, dan moeten het huis en de hypotheek op naam van die partner worden gezet. Hiervoor is toestemming van de bank nodig. Lukt dat niet, dan moet u het huis verkopen.

Is het huis meer waard dan de hypotheekschuld, dan heeft het huis overwaarde. Deze overwaarde is eigendom van beide partners. Als één van beiden in het huis blijft wonen, moet die partner de ander een deel van de overwaarde betalen. Dat heet uitkopen. Het omgekeerde kan ook gebeuren. Als de hypotheekschuld hoger is dan de waarde van het huis, moet de vertrekkende partner de helft van die onderwaarde betalen.

Als er een hoge overwaarde is, moet de partner die in het huis blijft wonen misschien een extra hypotheeklening aanvragen. De bank kijkt hierbij naar een aantal zaken, zoals het inkomen. Is de achterblijvende partner 57 jaar of ouder, dan kijkt de bank ook naar het pensioeninkomen. Houd er rekening mee dat uw partner bij een echtscheiding recht krijgt op een deel van dit pensioen. De achterblijvende partner heeft daardoor minder pensioen. Dat maakt het lastiger om de vertrekkende partner uit te kopen.

Leg alle afspraken vast in een echtscheidingsovereenkomst. Bij de notaris laat u vastleggen dat het huis en de hypotheek op één naam komen. Dan is de partner die vertrekt niet meer verantwoordelijk voor het betalen van de hypotheek. Als het echtscheidingsconvenant is getekend en de echtscheiding is uitgesproken en ingeschreven bij de gemeente, kunt u allebei zelfstandig een hypotheeklening afsluiten. De partner die vertrekt kan vanaf dat moment een nieuw huis kopen.

Huis verkopen

Lukt het niet om het huis te houden of wilt u het allebei niet hebben, dan moet u het huis verkopen. Met de opbrengst lost u de hypotheek af. Als er daarna geld overblijft, krijgen u en uw partner ieder de helft. Brengt de verkoop niet genoeg op om de hypotheek volledig af te lossen, dan moet u de rest met eigen geld bijbetalen.

Samenwonen en een eigen huis

Als u ongehuwd samenwoont, dan staat in de koopakte wie voor welk deel eigenaar is van het huis. In de hypotheekakte staat wie verantwoordelijk is voor de hypotheek.

Is er één eigenaar maar heeft u samen de hypotheeklasten betaald, dan kan het redelijk zijn om de overwaarde te verdelen. Hierover kunnen afspraken staan in het samenlevingscontract.

Bent u samen eigenaar, dan is de gang van zaken ongeveer hetzelfde als bij gehuwde huiseigenaren. U moet zelf beslissen wie in het huis blijft, toestemming vragen aan de bank en de ander uitkopen.

Huurwoning: zijn beide partners huurder?

Als u samen in een huurwoning woont en gaat scheiden, is het belangrijk om te weten of u samen huurder bent. Als u getrouwd bent of een geregistreerd partnerschap heeft, bent u allebei huurder. Woont u ongehuwd samen, dan ligt het eraan wie als huurder in het huurcontract staat. Staan uw namen allebei in het huurcontract, dan heeft u allebei recht om in de woning te blijven wonen. Bij een scheiding moet u samen bepalen wie in de huurwoning blijft. Vraag de verhuurder of deze persoon de woning alleen mag huren. Gaat de verhuurder akkoord, zet dan de afspraken op papier. Het huurcontract komt dan op naam te staan van de partner die in het huis blijft wonen.

Als de verhuurder niet akkoord gaat, of als uw partner weigert te vertrekken, kunt u naar de rechter. De rechter kan beslissen dat een van beide ex-partners de woning krijgt of dat niemand de woning krijgt.

Huurcontract op één naam

Als u ongehuwd samenwoont en het huurcontract staat op één naam, dan mag deze huurder in de woning blijven wonen. Uw ex-partner heeft geen recht op de woning.

Onenigheid

Komt u er samen niet uit? Dan kunt u een mediator inschakelen. Levert mediation geen oplossing op, dan kunt u een advocaat inschakelen die met de advocaat van uw ex gaat onderhandelen. Lukt het niet om tot een oplossing te komen, dan kunt u de rechter om een oordeel vragen. Voor een echtscheiding moet u altijd naar de rechter en een advocaat is daarbij verplicht. Kunt u geen afspraken maken over wie er in het huis blijft, dan kan de rechter de knoop doorhakken.

Voor het verbreken van een geregistreerd partnerschap hoeft u niet altijd naar de rechter. Als er geen kinderen jonger dan 18 jaar zijn en u bent het samen eens over de scheiding en de regelingen, dan is een rechter niet nodig.